بسم الله الرحمن الرحیم

صیرفی:الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب

ای نور جلی ذکر خفی ادرکنی

ای دست خدای ازلی ادرکنی

دستم تهی ولطف تو بی پایان است

یا حضرت مرتضی علی ادرکنی

سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهروپاکشان اللهم صل محمد و آل محمد و عجل فرجهم سلام خدا بر امام خدا بر حضرت مهدی (عج) وسلام خدا برشما اهالی یاد خدا وقت شما بخیر خیلی خوش آمدید .

خدا را شکر می کنیم با یاد خدا همنشین شما عزیزان هستیم واین لحظات عمرمان کنار هم ان شاءالله به ذکر خدای متعال مشغول خواهیم بود ...

با افتخار محضر سرور ارجمندمان استاد محترم حوزه ودانشگاه عضو محترم مجلس خبرگان رهبری جناب اقای دکتر اسماعیلی عزیز هستیم ،آقای دکتر

سلام علیکم ورحمه الله خیلی خوش آمدید .

استاد اسماعیلی : سلام علیکم ورحمه الله

بسم الله الرحمن الرحیم

خدمت بینندگان عزیز هم سلام عرض می کنیم وآرزو می کنیم آنچه که می گوییم ومی شنویم وبهره برداری می کنیم از کلمات امیر المومنین سلام الله علیه برای خودمان وبینندگان عزیز مفید واقع بشود ان شاءالله ..این لحظاتی که مهمان سفره ی نهج البلاغه هستیم انصافا ا زعمرمان محسوب نمی شود امیدواریم همیشه سراین سفره نشسته باشیم .

صیرفی : خداوند شما را حفظ فرماید خیلی ممنونیم از تشریف فرمایی حضرتعالی با افتخار خدمت تان هستیم با دیدن روی جنا ب دکتر اسماعیلی متوجه می شویم سر سفره ی پر رزق امیر المومنین مهمانیم واین چند سال حضور آقای دکتر همیشه توام بوده با شرح نهج البلاغه وکلاس درس حضرت امیر علیه السلام الحمدلله رب العالمین .

ببینیم جلسه ای که گذشت از چه برایمان فرمودند واین جلسه یک هدیه ای دیگر از سفره ی حضرت علی علیه السلام به ما عطا خواهند فرمود

خلاصه جلسه قبل:

درنهج البلاغه ودیگر کلمات علی علیه السلام سخن بد به نیزه تشبیه شده است وبعضی جاها به تیر ، تیر سهمگین ، وزهرآگین تشبیه شده است واقعا اینجور است ،علی علیه السلام فرموده است * ضرب اللسان اشد من ضرب السنان * آسیبی که از زبان شما به دیگران می رسد شدیدتر است از آسیبی که از نیزه ی شما به دیگران وارد می شود .

درادامه آیات هست وقتی به مریم این حرف ها را زدند حضرت مریم سلام الله علیها گفتند * یا لیتنی مت قبل هذا وکنت نسیا منسیا * ای کاش مرده بودم از یادها می رفتم ،علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه می فرماید اینکه حضرت مریم از خدا طلب مرگ کرد به خاطر همین حرف وحدیث مردم بود آنقدر حرف وحدیث مردم اثر منفی می گذارد درآدم .گاهی بعضی ها را از زندگی سیر می کند نعوذ بالله .گاهی حرف وحدیث های ما مردم را به فکر خود کشی می اندازد .

صیرفی : ممنونیم از انتخاب شما از نگاه شما عزیزان وسروران ارجمند بازهم مسیرهای ارتباطی مان را از شما تقاضا می کنیم دنبال فرمائید چه به صورت پیامکی ۳۰۰۰۰۷۲۰ شماره تلفن 162 شماره تلفن روابط عمومی سازمان است ودر فضای مجازی که مهمترین مسیر ارتباطی مابا شما به

آدرس yadekhoda-qtv@

که خواهش می کنیم صفحی ی یاد خدا را جزء دنبال کننده ها باشید وخصوصا جز کسانی که این پیام ها و کلیپ ها وخلاصه های ارزشمند را به اشتراک می گذارند این روزها اصطلاحا فوروارد کردن با نشر خیلی رواج پیدا کرده است چقدر خوب است که ما دراین مسیر بازنشر کنیم در این مسیر نقل قول کنیم .

اینجا آقای دکتر اسماعیلی از کلمات امیر المومنین علیه السلام برای ما می فرمایند آقای حسین زاده ی عزیز این ها را تقطیع می کنند کوتاه می کنند نکات ارزشمندی جدا می کنند ، خوب ما این ها را نقل وقول کنیم چرا برویم از حرف هایی که گاهی درجامعه زده می شود وخیلی سندش مشخص نیست وصحتش معلوم نیست از آنها استفاده می کنیم ،آقای دکتر چطور است از همین جا شروع کنیم اگر موافق باشید . خیلی از بیننده ها درصفحه ی یاد خدا می آیند خلاصه ها را بانشر می کنند وما متوجه می شویم چون درفضای مجازی تکرار می شود ...الحمدلله رب العالمین ،اما این روزها این چند روز اخیر یک اتفاق اجتماعی هم افتاده است که جایش دربرنامه ی ما نیست به آن پرداختنن وآن هدف مندی یارانه ها صورت گرفته است فضا بسیار آماده وملتهب حرف های خاص شده است وطبیعتا بازار نقل قول خیلی داغ است که آقا فلان جا را گرفتند ورفتندوقحطی آمد وهمه دارند می میرند این حرف ها نقل آن ثوابی دارد گناهی دارد چه حکمی دارد نظرحضرت امیر علیه السلام چه هست ؟؟

استاد اسماعیلی : اتفاقا از موضوعاتی که چندین بار درنهج البلاغه مورد توجه قرار گرفته است همین نقل وقول هاست واز هشدارهای مکرر امیر مومنان سلام الله علیه همین است که انسان چیزی را از قول دیگران نقل کند . خیلی از ماها خیال می کنیم مسئول حرف هایی هستیم که از طرف خودمان می زنیم وبرای نقل قول ظاهرا مسئولیتی قائل نیستیم خیال می کنیم چون از قول دیگران داریم نقل می کنیم پس به ما مربوط نیست هرچه هست باشد ، درحالیکه اینطور نیست بله همه ی ما مسئول گفتار خودمان هستیم وبه تعبیر قران شریف *مایلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید * هیچ کلمه ای از دهان ما خارج نمی شود وهیچ سخنی را ما نمی گوییم مگر اینکه فرشته ای مراقب ونگهبان است تا آن را ثبت کند وکارنامه ی عمل ما بعدا مورد بازخواست قرار بگیرد منتها این آیه شریفه وامثال این ایه که زیاد هم هست در قرآن اختصاص به آن حرف هایی ندارد که که ما از طرف خودمان می زنیم *مایلفظ من قول الا لدیه رقیب *هیچ حرفی نیست که از دهان انسان خارج می شود مگر اینکه مسئولیت آور است وباید پاسخگو باشیم از جمله حرف هایی که به نقل از دیگران می زنیم .همانطور که نقل قول سخنان صحیح ودرست وحکمت آمیز پاداش دارد انسان لازم نیست حرف خوب همیشه از خودش باشد حرف خوب دیگران را هم بانشر می کند در پاداش نشر ان سخنان خوب شریک است همانطور که دربازنشر سخنان خو ب ما شریکیم وآثار وتبعاتش به نفع ماهم نوشته می شود در بازنشر سخنان نادرست بازنشر سخنان دروغ وخلاف واقع هم ما مسئولیت داریم باید حواسمان باشد .*مایلفظ من القول الا لدیه رقیب عتید * هیچ چیزی نیست ولو از طرف خودمان یا از طرف دیگران ما نقل می کنیم باید ابتدا یک ارزیابی داشته باشیم تا ببینیم آیا می توانیم این سخن را نقل کنیم یا خیر ،اصولا در روایات ما آماده است از قول امیر مومنان سلام الله علیه هم نقل شده است که نقل بدون درایت واندیشه بدون اینکه انسان بالا وپایین کند ارزیابی کند همین فقط نقل می کند بعضی هستند نگاه نمی کنند چه هست هرچه دستشان می رسد برای دیگران بازنشر می کنند این را دروایات اسمش را گذاشته اند کم عقلی ، ومی فرمایند همت سفها در روایت کردن هر چیزی است که می بینند ومی شنوند یعنی فقط دنبال یک چیزی است که بشنود وببیند صوتی تصویری فیلمی ، فوری برای دیگران بفرستد بدون اینکه فکر کند که این چه سندیتی دارد ودرست است یا نیست ، برای دیگران پخش می کند .ولی در روایات دارد * همت عقلا در درایت است نه در روایت سفها وکم عقل ها فقط دنبال چیزی برای بازنشر هستند ولی عقلا وخردمندان ودین داران هرچیزی را که می بینند و می شنوند اول ارزیابی می کنند ، ارزیابی می کنند که چه ، دوچیز ،( که نکته مهمی است ) اولین کار این است ارزیابی کنند آیا آنچه می شنوند یا می بینند ویا می خوانند این درست است یا خیر ؟ یک حادثه ای برای چندین سال پیش است که درجایی اتفاق افتاده است به نام امروز منتشر کرده اند به جای اینکه دقت کنند این به حالا نمی خورد از شواهد وقرائن . بدون هیچ تاملی کنند بازنشرش می کنند .پس اولین کاری که یک انسان مومن و محتاط وعاقل باید انجام بدهد این است که ببیند آیا واقعا درست است این چیزی که خوانده یا شنیده است اگر درست نباشد که خیلی مشکل است کار واما اگر درست باشد بعد بررسی می بینیم حرف درستی است اتفاق افتاده است مطلب این است که آیا ما حق داریم ماهرچیزی که می فهمیم سندش درست واتفاق افتاده است نقل قول کنیم ؟قرآن می فرمایند خیر، روایات می فرمایند خیر ( درجایی که مطمئن است ) علی علیه السلام درحکمت 382 نهج البلاغه می فرماید : * لاتقل مالا تعلم * آن چیزهایی را که نمی دانید درست است یا غلط است نقل نکنید ( توضیح می دهیم بعد ) . نمی دانیم درست است یا خیر ...نقل نکنید وبعد می فرمایند * لا تقل کل ما تعلم * نه تنها نباید آنچه را نمی دانیم درست است یا غلط نقل کنیم بلکه نباید نقل کنیم همه ی آن چیزهایی را که می دانیم درست است ، خیلی چیزها راست است خیلی چیزها درست است ولی گفتنش صحیح نیست ، آبروی یک کسی می برد،یک گناه را خدایی نکرده در جامعه رواج می دهد از قبح وزشتیش کم می کند عادی نشان می دهد دیگران را خدایی نکرده تحریک به گناه می کند .انسان مومن وقتی چیزی می بیند یا می شنود اول دقت بکند که آیا این درست است یا نادرست اگر ردست بود تازه باید فکر کند که نقل این آثار نامطلوبی ندارد اثر بدی در جامعه نمی گذارد دچار بد آموزی نمی کند دیگران را ، ما از مدرسه که ابتدائی بودیم آمدیم ودرس خواندیم به ما گفتند فلان چیز بدآموزی دارد ، بدآموزی دارد یعنی چه ؟ واقعا هم این اتفاق افتاده است .نقلش اثر سوء بردیگران دارد این آن جایی که ما می دانیم درست است اما اگر نادرست بود چطور ؟

صیرفی : خداوند حفظتان فرماید خیلی ممنون ومتشکریم .محضر قرآن کریم مشرف می شویم برمی گردیم واین بخش دوم را هم حتمابشنویم . تا اینجا که کار سنگین شد خیلی حرف هایی که یقین داریم درست است قابل بیان نیست همه ی راست ها گفتنی نیست حالا ببینیم اگر خدایی نکرده محل شبه بود باید چکار کنیم ؟

محضر قرآن کریم شریف شدیم سوره ی اسراء آقای دکتر فرمودین اگر راست هم باشد قابل نقل هم نیست .

استاد اسماعیلی : اما اگر بررسی کردیم ودیدیم این حرف درست نیست آن موقع تکلیف روشن است نقل دروغ ، دروغ است .ترویج خلاف گویی است وهرچیزی که ما راجع به زشتی دروغ وسرزنش دروغ گویان را شنیدیم شامل چنین کسانی هم می شود که می دانند یک مطلبی دروغ است باز نقل می کنند البته نقل می کنند بدون اینکه بگویند دروغ است . یک موقع ما دروغ را نقل می کنیم که بگوییم دروغ است بدانید دروغ است که تکلیفش معلوم است ولی خبر دروغ را پخش کردن حرف دروغ را تکرار کردن بدون اینکه انسان اعلام کند که این دروغ است ما نمی دانیم برای چه نقل می کنیم حرفی را که یقین داریم به دروغ گفتنش ، این هم پس تکلیفش معلوم است آنجایی که انسان بداند راست است آنطور می شود آنجایی که بداند دروغ است قطعا گفتنش حرام است ممنوع است وانسان باید خیلی مراقب باشد که تکرار نکند .حالت سومی هم هست که اتفاقا بیشتر دراین حالت سوم دچار لغزش می شوند واینکه ما نمی دانیم آن چیزی که ما شنیدیم یا خواندیم یا دیدیم آیا درست است یا نه ؟شک داریم درست است یا نه . بینندگان عزیز قرآنی ما امروز به این نکته خوب توجه کنند یک چیز شنیدیم ویک چیزی را خواندیم ونمی دانیم درست است یا خیر می توانیم این را نقل کنیم می توانیم این را باز نشر کنیم .نظر علی علیه السلام در این زمینه چیست ؟قبل از اینکه نظر علی علیه السلام را عرض کنیم همین آیه ی شریفه ای راکه تلاوت فرمودند یک بار باهم بخوانیم فکر می کنیم پاسخ معلوم است .می فرماید : * ولا تقف مالیس لک به علم * دنبال حرف وحدیث هایی نیافتید که علم به درستی اش ندارید یعنی چه ؟یعنی اگر شک هم داشته باشید نباید به دنبالش راه بیافتید ، اگر تردید هم داشته باشید نباید بازگو کنید ، یک چیزی را که ما خودمان هم نمی دانیم درست است ،یا غلط است بعنوان یک مطلب قطعی برای دیگران نقل می کنند این هم ممنوع است این هم نادرست است ، این ایه ی شریفه هم همین را می گوید ، نمی فرماید ولاتقف ما لا تعلم انه کذب ، ان که معلوم است انسان نباید چیزی را بگوید که می داند دروغ است بالاتر می گوید ، می فرماید ان چیزهایی را که نمی دانید درست یا غلط است تکرار نکنید انها راهم چرا ؟ * ان السمع والبصروالفوءاد کل اولئک کان عنه مسئوولا* چون گوش وچشم وقلب ما باید پاسخگو باشد از همه ی این چیزهایی که می گوید وبازنشر می دهد .پس تکلیف این هم معلوم است .ما امروز در فضای اجتماعی خودمان وازجمله درفضای رسانه ای خودمان دچار چنین مشکلی هستیم خیلی چیزهایی که نمی دانیم درست است یا غلط است باز نشر می دهیم درحالیکه حداقل می دانیم که آثار مطلوبی در دیگران می گذارد اذهان را خراب می کند ما تکنولوژی رسانه ای را ، فناوری اطلاعات را خوب یاد گرفتیم اما بچه های کوچک ماهم استفاده از ابزار ارتباطی را ماهرانه بلد هستند ولی متاسفانه فرهنگ دینی را در استفاده ازاین فناوری یاد نگرفتیم آنطور که باید بلد باشیم به قول امروزی ها سواد رسانه ای نداریم چه سواد رسانه ای چه از نظر فنی ومحتوایی وچه از نظر دینی .توجه نمی کنیم بازنشر هرچیزی وفوروارد کردن هرچیزی اینطور نیست که ساده باشد وحالا بر سرسفره ی نهج البلاغه همین مطلب را بشنویم ا زعلی علیه السلام *حضرت فرمودند : لیس لک ان تتکلم بما شئت * بازنشر کردن و باز گو کردن و سخن گفتن دست خودتان نیست که هرچه دلتان خواست بگویید حساب دارد کتاب دارد چرا ؟به همین آیه استناد فرمودند ، فرمودند : * لان الله عزوجل یقول ولاتقف مالیس لک به علم * خداوند به شما هشدار داده است نمی توانید هرچیزی را بگویید وهرچیزی را پخش کنید .این از مسائلی است که فقه ما هم مطرح شده است ، بزرگان ما بحث کردند بحث های فنی و دقیق درمباحث خارج فقه شاید نقل قول درصورتی که مشکوکیم به صحت ونادرستی چطور ؟ امام رضوان الله تعالی علیه در کتاب مکاسب محرمه شان جز فقهایی هستند که می فرمایند از نظر روایات وارتکاز متشرعه (اصطلاح فقهی است به معنی فرهنگ دینی) اینها به منزله ی دروغ است وقتی انسان نمی داند وپخش می کند بعنوان یک چیز قطعی این به منزله ی دروغ است ومشمول همه ی ادله ای است که در زمینه ی حرمت کذب وعقاب دروغ گویان .ما درقرآن وروایات شنیدیم ، حکمت 382 که درقسمت اول برنامه امروز خواندیم همین را می فرماید ، * لاتقل مالا تعلم * ان چیزهایی را که نمی دانید درست است یا غلط است نقل نکنید * لاتقل مالا تعلم * بنابراین خیلی باید مراقب باشیم درگفتگوهای شفاهی مان در نوشته ها برای همدیگر درارتباطات رسانه ای که باهم داریم مراقب باشیم .بحث را خاتمه بدهیم با یک جمله ی تکان دهنده ای از علی علیه السلام درنامه ی 69 نهج البلاغه ، گویی امروز حضرت با ما صحبت می کند گویی پندی است که برای زندگی این روزگار داریم از حضرت می شنویم فرودند : * لا تحدث الناس بکل ما سمعت به * هرچیزی که به گوشت می خورد برای دیگران نقل نکنید ، ما یک ظرافتی را دراین جمله ی امیرالمونین هست را عرض کنیم روزی بینندگانمان بود ، حضرت نمی فرماید : لاتحدث الناس بکل ما سمعت ، هرچه می شنوی به دیگران نگویید ( همین بحثی که باهم داشتیم ) می فرماید لاتحدث الناس بکل ما سمعت به * سمعت با حرف باء متعدی شده است ، درادبیات عرب وقتی سمع با حرف باء متعدی می شود به معنای اینکه یک چیزی به گوشت می خورد ، ما بعضی اینطور هستیم هر چیزی به گوشمان می خورد می گوییم هرچیزی به چشممان می آید قبول می کنیم ، حضرت می فرماید این کا ررا نکنید ، نهی کرده است مولی من وشما که ما هرچه به گوشمان می خورد وهرچه به چشممان می خورد نقل کنیم اما ادامه اش قسمت هشدار آمیز کلام امیر المومنین سلام الله علیه ، چرا نقل نکنیم چرا بازگو نکنیم حضرت فرمودند : وکفی به ذلک کذبا * همین که یک کسی هرچه به گوشش بخورد برای دیگران نقل می کند کافی است که به دروغ بیافتد آلوده ی به دروغ بشود چون همه ی ما بدون شک می دانیم که لابلای این چیزهایی که می شنویم یا می خوانیم یا می بینیم ، دروغ هم هست حالا که در روزگار ما متاسفانه باید بگوییم لابلایش گاهی راست هم پیدا می شود .ولی به هرحال علم اجمالی داریم به اینکه خیلی از این چیزهایی که می شنویم ومی خوانیم یا می بینیم دروغ است خوب با وجود این علم اجمالی حق داریم ما این ها را بدون نقل وبدون نقد برای دیگران بازنشر کنیم .خیر ،علی علیه السلام این اجازه را به ما نمی دهد .این هم درس امروز ازعلی علیه السلام برای ما وبعد برای بینندگان عزیز.

صیرفی : خیلی ممنون ومتشکریم ازلطف وآقایی تان ، از همراهیتان کمال تشکر وسپاس را داریم .

خدا را به امیرالمومنین قسم می دهیم ودعا می کنیم

الهی چنان کن سرانجام کار

توخوشنود باشی وما رستگار