یاد خدا 16 آذر 1400

رساله حقوق امام سجاد علیه الاسلام با حضور آیت الله تحریری (متن برنامه 16 آذر 1400)

صیرفی: الذین آمنو و تطمئن قلوبهم بذکرالله الی بذکرالله تطمئن قلوب

درخانه ای که نور ولا موج میزند *آرامش و امید و صفا موج میزند*

درزندگی به سبک ائمه یقین بدان *دارد همیشه یاد خدا موج میزند *

سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاکش اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم سلام خدا بر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف سلام خدا بر امام مهدی (عج )وسلام خدا به شما اهالی ارجمند یادخدا وقتتون بخیر خیلی خوش آمدید خدارو شکر میکنیم که قراره دقایقی را به ذکر خدا مشغول باشیم محضر سرور ارجمندم استاد اخلاق عزیزمان یکی از میراث داران اساتید اخلاق

تهران ویکی از نورهای تهران حضرت آیه الله تحریری قدم بر چشم ما گذاشتند آقا سلام علیکم ورحمه الله

آیه الله تحریری: سلام علیکم ورحمه الله وبرکاته بنده لایق این تعریف ها ولی وظیفه ایست که درخدمت ملت شریف ایران و ان شاالله معارفی را که به مقداری فرا گرفتیم بتوانیم بازگو کنیم

صیرفی :خدا شما رو حفظ کنه و خدا والده مکرمه حضرتعالی را رحمت کنه خلاصه ای از جلسه قبل را باهم میبینیم .رساله حقوق امام سجاد وشرحی که توسط آیه الله تحریری نوشته شده حالا دربرنامه یاد خدا محضر شما تقدیم میشود.

خلاصه برنامه قبل :یکی از نشانه های تکریم این هست که به انسان قدرت دادیم درک دادیم که بتواند دردریا و خشکی فعالیت کند ازموجودات دریایی و خشکی هم استفاده کند و از امور پاکیزه روزی اش کردیم یعنی همه چیزهایی که در اختیار ما هست اول پاکیزه هست وما میایم به نوعی آلوده اش میکنیم با تفکرات ناجورمون و بر بیشترین مخلوقاتمون فرمود برتری دادیم *وانزلنا هم کثیرا مما خلقنا *ملائکه در خدمت انبیا بودند نه تنها در خدمت انبیا فرمودند ملائکه در خدام ما خدمت شیعیان ما هستند چرا چون نفس این قابلیت را دارد منتها باید بیبند این قابلیت با چی ظهور پیدا میکند این قابلیت برای همه هست که این قابلیت را خدای متعال اول خلقت انسان به ملائکه بیان میکند *اذ قال ربک للملائکه انی جاعل فی الارض خلیفه *

آیت الله تحریری :بسم الله الرحمن الرحیم *الحمدالله رب العالمین وصل علی محمد وآله طاهرین لعن الله علی اعدائهم اجمعین لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم ثم رددناه اسفل سافلین الا الذین آمنو وعمل صالحات ولهم اجر غیر ممنون *بحث ما در دومین حق که امام سجاد در این رساله شریفه برای ما بیان فرمودند که عرض شد این تقریبا ازجامع ترین رساله ها ونامه هایی است که بطور کلی وظایفه اساسی انسان را بیان میکنه مخصوصا انسان مومنون را دراین عالم بیان می فرماید واز طرفی نشان میدهد که دین اسلام وکتب اهل بیت سلام الله چه مکتب زنده واحیا کننده است همه ابعاد زندگی انسان را در عالم برای آن راهکار داده اند دستور داره وظیفه داره برخلاف آن کسانی که به هرحال دیدگاه محدود دارند به دین نسبت به دین گاهی ضعف معرفت دارند نسبت به اهل بیت ،نسبت به معارف اهل بیت وخلاصه میکنند معارفشون را و فرمایششون را به یک سری از دستوراتشون را به یک سری از دستورات عبادی یا به یک سری ازدستورات اقتصادی مثلا حالا در ادامه اگر توفیق باشه این بحث را ادامه بدیم بعضی از این حقوق حقوقه به هرحال حاکم اسلامیه حضرت دراینجا بیان میکنه که حاکم اسلامی چه وظایفی داره مردم نسبت به حاکم اسلامی چه وظایفی دارند درواقع اون حق خدای متعال که اولین حق وفراگیرترین حق است که بندگی خالصه خدای متعال هست این حق همانطور که درجلسات قبل هم خدمتتون عرض کردم گه گاهی تکرارشون بد نیست مطالب توی ذهن جا میگیره چون فاصله می افته دیگه مطالب هفته به هفته بعضی نکات ممکنه فراموش بشه خصوصیت این حق بزرگ خدای متعال این هست که درتمام شئون زندگی انسان سایه گسترانده است وما در همه این عرصه های زندگی درواقع داریم با این دیدگاه بندگی خدای متعال را به جای می آوریم لذا یکی از زمینه ها ومهمترین زمینه شناخت بندگی خدای متعال خودشناسیه که امام سجاد (ع)حق نفس شما در این است که کاملا درجهت رضای خدا قرار بگیره عرض کردیم درپایان جلسه گذشته چرا امام می فرماید باید کاملا قرار بدیم یعنی این نفس را کامل بشناسیم شناخت نفس به این معنا برسه که خدای متعال نسبت به انسان چه کاری انجام داده اشاره کردم به اون بیانی که خدای متعال به شیطان فرمود *لما خلقت بیدی*در برابر اونکه با دستم آفریدم چرا سجده نمیکنی اظهار خضوع نمیکنی منی که فرمانده مطلقم منی که معبود مطلقم دارم میگویم این کاررا انجام بده که درواقع این سجده ،سجده برمن است حضرت آدم که معبود نبود به عنوان قبله بود چطور ما رو به کعبه می ایستیم وبه کعبه سجده میکنیم کعبه *سنگیست نشانی که ره گم نشود* ما ازاین طریق توجه به خدای متعال میکنیم چون موجودات حواس پرتی هستیم باید یک جا توجهمون متمرکز بشه می خواهد تمرکز را بیان بکند خب حضرت آدم هم به این صورت بود مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله با توجه به آیات اول سوره اعراف *و لقد خلقناکم ثم صورناکم ثم قلنا للملائکه اسجدوا لادم فسجدوا*خدای متعال می فرماید ما شمارا آفریدیم و صورت دادیم صورت انسانی ،سپس به ملائکه گفتیم به انسان سجده کند خب این چه ارتباطی به هم داره چون ارتباطش را اینگونه بیان میکند حضرت آدم (ع)به حسب این آیات قرآنی اولین پدر این نسله پدر حالا نسل دیگه بوده یانه به هرحال طبق آیات قرآنی پدر این نسل انسان های روی زمین حضرت آدم (ع) خب ایشون بعنوان نمونه مسجود قرار گرفته پس در برابرانسانیت سجده کردند ،حضرت آدم یک شاخصی است نشان دهنده انسانیته که این انسان میتواند خلیفه خدا بشود خلیفه فقط حضرت آدم را که نفرمودند انسان را ،نمونه اولیه آن حضرت آدمه،پس ابزارش و ظرفیتش برای انسان به او داده شده این آیه که خوندم در سوره مبارکه تینه که بعدا ان شاالله خونده میشه دربرنامه آیه *5*که ما انسان را در بهترین وزیباترین قوام آفریدیم این بیان همون

* فی احسن تقویم *است منتها این شاکله تو این بدن آمده

صیرفی :اگر صلاح میدانید سوره تین را با بینندگان بشنویم...(سوره تین)فرمودید انسان را دربهترین شرایط زمانی ومکانی خلق کردیم .

آیت الله تحریری :وانسان را به بهترین شکل آفریدند،تقویم به نوعی قوام دادن است مثلا می گویند قوام این ساختمان به چیست به شناژبندی وامثالهم قوام انسان به آن حقیقت انسانیته که درجلسات گذشته عرض کردیم منتها آن مسئله عجیب اینست اون حقیقت با این بدن ترکیب شده ،این بدن که اقتضا یش فعالیت های مادیه میخواهد خدای متعال با اختیار،این فعالیت های این سویی را آن سویی بکند*ثم رددنا اسفل سافلین* خدای عالم میفرماید *اسفل وسافلینه *نسبت به عوالم قبلی که خدای متعال آفریده عوامل ملائکه عوامل نوراین پایین ترینه منتها یک عده در اسفل وسافلین نمیمانند چه کسانی ،کسانی که ایمان ثابتی داشته باشند عمل صالحی داشته باشند خب نتیجه این ها چه میشود خیلی عجیبه ایمان تو یک زمانه محدوده 60سال 70سال 80 سال یا حضرت نوح 2000سال برای مثال بازمحدوده نسبت به عالم آخرکه نامحدوده *ولهم اجرو غیر ممنون*دراین مدت محدود به هرحال خودشون را دراین عالم نگه نداشتند یک واجر ویک پاداش قطع نشده خدای متعال فرموده خدایی که بینهایته خدایی که کمال مطلقه ،هرچی هم که ظهور پیدا میکنه ظهور کما خودشه و ما فکر میکیم مال منه ،کمال بنده وشما این هست که به این درک برسیم ،که هرچه داریم ازاوست ،این کمال انسانه *قل ان صلاتی و نسکی ومحیای ومماتی لله رب العالمین لاشریک له وبذلک امرت وانا من المسلمین * به پیامبر اینطوری بگو نمازم عباداتم وزندگی مردنم همگی دربست تحت مالکیت خداست این کماله برای انسان آنوقت اگر اینطور باشیم دیگه توی این اسفل وسافلین نمیمونیم ملاک دراسفل وسافلین موندن همینه ما فقط توجهمون به این عالم باشه همه فکرمون نگه داشتن شئون این عالم مزایای این عالم و..چیزی نسبت به اون حقیقتمون فکر نکنیم من کی ام ازکجا آمده ام کجا هستم کجا قراره برم یک بیانی هست که به حضرت علی نسبت میدهند که البته مضمون روایات و اینهاست اما خود بیان بطور قطعی ازحضرت معلوم نشده که ساطع شده *رحم الله امرء علم من این وفی این والی این *این مضمونش توی روایات ما هست

صیرفی:ازکجا آمده ام آمدنم بهرچه بود به کجا میرم آخرننمایی وطنم

آیت الله حریری:یعنی اینجا را وطن قرارندهیم وطن به هرحال وطن اصلی ما ،مسکن ،تعبیر مسکن محل سکونت محل آرامش استقرار.می فرماید دنیا دارممراست*من الاخره هی دار القرار*آخرت دارقراره یعنی اگر انسان توجه آخرتی داشته باشد *الابذکرالله تطمئن القلوب *این ذکر وقتی که باشه در هر درجه ای که باشه بحث آخرتی میشه اگر زبانشم بگی این زبان تا وقتی که ذکر میگه آخرتیه اگرچه به محتوا هم توجه ای نکنه اما بهتره که به محتوا توجه کنه وهمینطور اذکار دیگر دردستورات شرع مقدس با توجه به اینکه دستور ذکر می فرمایند ذکر عملی،ذکر عملی بالاتر از ذکر لفظیه درروایت هست که *سبحان الله والحمداالله ولااله الا الله والله واکبرذکر نیست اگرچه اینم ذکر هست اما ذکر خدا این هست که نزد هرعملی من بدونم وظیفم چیه وظیفم بندگیه که اگرطاعت انجام دادم اگرمعصیت انجام دادم این میشود ذکر این توجه این ذکربکارم ببندم ذکربنابراین این آیه شریفه سوره تین خیلی معارف رو به ما بیان میکنه که خودشناسی عجیبی خداشناسیه عجیبیه لذا فرمودند*من عرف نفسه فقد عرف ربه *لذا این چند برنامه ای که درباره تحلیل وجوده خود انسان عرض کردیم شاید برنامه آینده هم اینطور باشه که هرچقدر ما روی این آیات قرآنی و بیانات ائمه (ع)دقت کنیم که درباره ما چی فرمودند این راه سعادت و به هرحال راه زندگی واقعی برای ما بهتر هموارمیشه همه غفلت ما درواقع غفلت ازخود ،که ما خودمون را به حساب نیاوردیم که اون آیه که درجلسات قبل گفتیم همین را بیان میکنه *یا ایها الذین امنو علیکم انفسکم *ای مومنین مواظب خودتون باشید اگر توجه به خود داشته باشید اینکه به هرحال چه جوهریست انسان که نمیشه با امور دیگر مقایسه اش کرد چه جواهریست انسان،اینها تعابیر کوچکیه نسبت به انسان ،حتما گمراهی گمراه کننده به شما ضرر نمیده یعنی خودت را که بشناسی میتوانی راهت را بشناسی میتونی هدفت را بشناسی لذا خیلی در روایات ما ائمه به مسئله خودشناسی مارا متوجه کردند علی(ع)کلمات قصاری دارند به نام (مررالحکم دررکلم )که ترجمه هم شده عزیزان میتوانند این کلمات کوتاه را درمورد شناخت خود مطالعه کنند حضرت علی میفرماید :من عرف نفسه فقد عرف ربه *هرکس نسبت به خود بیشتر معرفت داشته باشه به پروردگارش بیشترمعرفت داره دراین زمینه خب بزرگان ما کتاب نوشتند که البته بعضی کتاب ها در سطح علمیه خاصی داره مثل کتاب معرفه النفس علامه حسن زاده آملی خداوند رحمتشون کند دروسی دررابطه با معرفت نفس ایشون داره که البته اگر انسان با کسانی که با مباحث عقلی سروکار دارند مباحث را ارتباط برقرار کنند و مقدماتی از مفاهیم عقلی بدست بیاورد بهتر است وبهترمتوجه میشود غرض این هست که در این رابطه کتاب متعدد نوشته شده حالا ما هم به اندازه ای که این فراز فرمایش حضرت توضیحی داده بشود ازآیات قرآنی اینجا آوردیم بعضی روایات وتو این برنامه که بصورت گفتاری هست آیات بیشتری را مطرح کرد از اون نوشتاری که توی شهر آوردیم چون گفتاری یه مقدار اقتضائات بیشتری را میطلبد لذا بینندگان عزیز که این مطالب را میشنوند اگر ثبت بکنند آیات بیشتر میتوانند درادامه تحقیقاتشون را در این مباحث بیشتر کنند بله به هرحال این خیلی مهمه که ما سعی کنیم آن چیزی که موجب شکوفایی خودمون میشود انسان را در مسیر خلیفه الله قرار میده اون را به هر حال درک کنیم که چیست اینها همه مقدمه است حرکت اصله این شناخت ها هم تازه مقدمه میشود که ما به هرحال زندگیمون را یک زندگی ایمانی قرار بدیم زندگی که با عمل صالح همراه باشه لذا ما راه کاری را هم بیان کردیم *آیه 105 سوره مائده که در سه جلسه قبل بیان شد همین را بیان میکند و آن یک کشیک نفس را کشیدن یک مواظبت از خود داشتن که بهش میگن مراقبه که من هنگام اعمال و رفتار ببینم چکار میکنم یه مقداری البته اوایلش سخته به هرحال انسان قبل ازاینکه این کار را شروع بکنه رها بوده میخواد از اون رها شدن نجات پیدا کنه و یک نظامی پیدا کنه این گردن می کشه مراقبه یعنی گردن کشیدن آیه شریفه را برنامه بعد عرض میکنم *ولتنظر نفس ما قدمت لغد* این اگر تمرین بشود مقداری به خودشناسی کمک می کند

صیرفی :ازلطف و آقایی حضرتعالی سپاسگذاریم خداروشاکرم این لحظات اینجا بودیم الحمدالله رب اللعالمین خدایا چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی و مارستگار