یاد خدا 21 دی 1400
رساله حقوق امام سجاد علیه الاسلام با حضور آیت الله تحریری (متن برنامه 21 دی ماه)
صیرفی : بسم الله الرحمن الرحيم
الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن القلوب
سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاکشان اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد و عجل فرجهم سلام
خدا برحضرت زهرا اللهم صل علی فاطمه و ابیها و بعلها و بنیها و سر مستودع فیها بعدد ما احاط به
علمک وسلام خدا بر امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف و سلام خدا به شما اهالی ارجمند یاد خدا
خیلی خوش آمدید خدارا شکر می کنم توفیق دارم این لحظاتم را با شما به یاد ذکر خدا مشغول باشم الحمدالله افتخاردارم در ابتدای جلسه عرض خیر مقدم داشته باشم محضر سرور ارجمندم استاد اخلاق عزیز حضرت آیت الله محمد باقر تحریری عزیز.سلام علیکم و رحمت الله
آیت الله تحریری :سلام علیکم و رحمه الله و برکاته
صیرفی :خیلی خوش آمدید قدم به روی چشم نهادید حضرت آیت الله تحریری یادگار بسیاری از علما هستند خدا والد مکرم را غرق در نور کنند ان شااالله که به حق خیلی از تهرانی ها خصوصا مردم جنوب شهر حق بزرگی دارند خود ایشان هم این روزها پناهی هستند مردمان ما در قلب بازار تهران در تولیت مدرسه و موقوفه مروی ویاد گاری هم هستند ازوجود آیت الله بهجت رضوان الله افتخار داریم یک روز از برنامه یاد خدا را بانفس استاد سپری می کنیم و سر سفره پر رزق امام سجاد (ع)رساله حقوق امام سجاد و کتاب استاد تحریری شرحی بر رساله امام سجاد (ع)خلاصه ای از کلاس و جلسه قبل را مرور می کنیم درهفته ای که
گذشت با آمادگی بیشتری کلاس را شروع می کنیم
خلاصه جلسه گذشته :گاهی بازگو کردن یک چنین اموری موجب دفع مفاسد بسیاری است لذا این جا استثنا شده که اینجا غیبت نه تنها جایزاست بلکه واجب هم هست لذا یکی از موارد آنجایی است که شخص دید گاه های انحرافی دارد در برابر دیدگاه های انحرافی او من باید قیام کنم "اذا ظهرت یظهرالبدع فی امتی فالیظهرالعالم علمه "وقتی بدعت ها ظاهر می شود عالم باید علم خود را اظهار کند.
عوامل بازدارنده از غیبت اول اینکه ما به آثار شوم نفسانی و اجتماعی غیبت توجه کنیم که آن عمل قبیح چه آثاری دارد و قطعا گریبان گیر انسان می شود و علاوه بر عقوبت های آخرتی که خدای متعال نصیب انسان می کند و توجه به مذمت هایی که برا ی غیبت شده در روایات هست که "الغیب جهد العاجز"غیبت تلاش انسان عاجز است
صیرفی:خیلی ممنونم ازهمراهی دلگرمی ما نظرات و پیامک هایی است که ارسال می فرمایید وبرنامه خودتون را با این نکات راهنمایی می کنید 30000720 هرنکته که فکر می کنید به بهبود وراهنمایی برنامه خودتان تاثیر گذار ارسال کنید شما عضو افتخاری اتاق فکر برنامه هستید شماره سازمان162 روابط عمومی سازمان فرمایشات را تلفنی بفرمایید و خیلی ها اعلام رضایت شان را به برنامه یاد خدا را برنامه فرموده بودند تعظیم می کنیم و ماهم قدران لطف و محبت شما هستیم صفحه یاد خدا در فضای مجازی
@yadekhoda_qtv
اگر برنامه به دلتان نشست اعلام بفرمایید.
آیت الله تحریری :بسم الله الرحمن الرحیم الحمدالله رب العالمین وصلی علی محمد وآله الطاهرین و لعنه الله علی اعدائهم اجمعین"بحث ما توضیح رساله حقوق امام سجاد (ع)به حق زبان رسید که عرض کردیم این زبان اگرچه یک عضو کوچکی در وجود انسان است اما اعمال بسیار سنگینی هم در جنبه مثبت برآن مترتب می شود و هم درجنبه منفی که هم بار انسان را در جنبه مثبت و هم جهات ایمانی قوی می کند سنگین می کند و هم در مقابل ما هستیم و مواظبت نسبت به اعمال و رفتار این زبان به طور خاص چون بیشتر مبادلات انسان در جامعه با این زبان است که یک کلام را پس و پیش کردن خیلی از مسائل را به هم می زند و آن تاثیری که زبان در قلب و روح دیگران می گذارد کارهای دیگر و نوشتار نمی گذارد چون تاثیر زبان آنی است یک مرتبه با یک سخن دل را زیر رو می کند در جهت خدا و یک مرتبه یک دل را زیر و رو می کند در جهت غیر خدا و منحرف می کند دیگری را لذا فرمودند باید انسان نسبت به زبان خیلی دقت داشته باشد یکی از گناهان زبان که هم در شرع ما مورد نکوهش قرار گرفته و عقوبت های دنیایی و آخرتی دارد و هم نوع این گناهان درجوامع دیگر هم هست منتها از انسان مومن توقع هست که توجه بیشتری نسبت به این اعمال کند چون گناهان در ضعیف کردن ایمان خیلی تاثیر گذار هست ما گاهی ملاحظه می کنیم بعضی در یک موقعیتی حال و هوای خوبی دارند نسبت به مسائل دینی و از این دست ،بعد می بینیم که کم کم سست می شوند از الزامات دینی خود مقداری دقت کنید پایبندی ها ضعیف می شود نسبت به اعمال خود این ضعیف شدن پایبندی موجب می شود آن باورها هم ضعیف بشود در یک برهه ای چقدر دفاع از دین و از انقلاب بعد خود شخص توجه ندارد که خیال نمی کند که غیبتی کرده خیال می کند یک دروغی گفته آن دروغ تاثیر خود را گذاشته نرفته سراغ جبرانش و اصلاح بکند که یکی از گناهان دروغ است که امام فرمود انسان طعم ایمان را نمی چشد مگر دروغ را چه جدی و چه شوخی ترک کند .معلوم می شود که تاثیر خاص دارد بنابراین ما باید دقت داشته باشیم دروغ به معنای بازگو کردن یک امر خلاف واقع است که نتیجه می شود شخص را به خلاف کشاندن شخص یک دید خلاف پیدا می کند یک خبر خلافی نبی اکرم فرمود برای گرفتن زکات شخص می آید برای گرفتن زکات کینه و مخاصمت داشته او با این شخص زکاتش را نداد و او آمد به پیامبر گفت او مرتد شده آن شخص از مومنین بود نزدیک پیامبر یک عکس العمل نشان دهد آیه نازل شد "یا ایها الذین آمنوا ان جاءکم فاسق بنبا فتبینوا " ای مومنین اگر فاسقی خبری می دهد شما جستجو کنید "ان تصیبوا قوما بجهاله و تصبحواعلی ما فعلتم نادمین".یک مرتبه برخورد نکنید که بعد پشیمانی ایجاد می کند بعد پرسیدند متوجه شدند که او از سر کینه به دروغ آمده این را مطرح کرده و حضرت آن شخص را طرد کرد غرض این است که گاهی یک سخن دروغ و یا مراحل دیگر گناهان وتهمت یا غیبت یک تاثیر ناگوار در جامعه ایمانی می گذارد یک خانواده را برهم میزند لذا فرمودند خیلی باید دقت داشته باشند در روایات منشا دروغ را ضعف شخصیت دانسته اند که کسی بخواهد با دروغ خود را مطرح کند دروغ در واقع چنین است که شخص یک امر را خودباور ندارد و واقعیت جوری دیگر است و درزبان یک امر خلاف واقع را مطرح می کند که فرمودند این از نشانه های نفاق است نفاق مراتبی دارد یک مرتبه اصلی آن نفاق دراعتقاد است فرد اظهار ایمان می کند و اسلام می آورد اما در باطن باور ندارد ،نه به توحید، نه به رسالت ،انه به دین ،ین سرسخت ترین مرتبه نفاق است و بعد از آن نفاق مرتبه دیگری دارد یکی از مراتب نفاق در زبان جاری می شود یکی از نمونه ها این است که به شخصی می رسید ومی گویی چقدر دلتنگ شما بودم ،با اینکه در درون هیچ محبتی که ندارد هیچ می خواهد سایه او هم نباشد ،دروغ است و این دارد شخص را دو رو بار می آورد و او فریب این را می خورد چقدر ما دیده ایم در اثر سخن دروغ یا یک امری را دروغین وانمود کردن اطمینان دیگران را جلب می کند در دام او می افتد اموالش را می دهد یا هم گاهی بعنوان امانت زن و بچه اش را در اختیار او می گذارد که به آنها رسیدگی کند یکی از اعمال نکوهیده که رسول خدا فرمود انسان دروغ نمی گوید مگر به خاطر آن پستی و کوچکی. امام کاظم (ع)فرمود دروغ نشانه سبک مغزی انسان است تاثیرات ناگوار دارد که آثار نامطلوبی بر دروغ مترتب هست که فقط می شماریم.
اینکه توجه به آثار گاهی مانع می شود از اینکه انسان دنبال کار قبیحی برود یکی از کارهای تربیت این است در روایات وگاهی در آیات آثار اعمال خوب یا بد را برای ما مطرح کردند که به لحاظ آن آثار ما دنبال آن کار خوب برویم یا دنبال دوری ازکار بد برویم که این یکی از روش های تربیت است که به هرحال قرآن کریم و دستگاه تربیتی اهل بیت دارند چون هم اشراف به کارهای خوب وصفات خوب و کارهای بد و صفات بد و هم آثار دنیایی و آخرتی دارند لذا بالاترین منبع برای گرفتن این اطلاعات قرآن و مکتب اهل بیت (ع) است که با خود آنها از همه آلودگی ها مبرا هستند اما به تعلیم الهی به این مسائل اشراف دارند روایات دوای عملی دردهای ما هست که باید آگاهی داشته باشیم علمای ما در این رابطه کتاب نوشتند زحمت کشیدند مرحوم آیت الله دستغیب در کتاب شریف گناهان کبیره که خیلی کتاب خوبی است و ما هم سفارش می کنیم این مسائل آمده و همینطور کتابهای دیگری که این زمینه روایات را جمع و گردآوری کردند ماهم بصورت گذرایی این مباحث را مطرح می کنیم لذا از آثار مهم و ناگوار دروغ همین ضعیف کردن ایمان است که اگر انسان توبه نکند رو به ضعف می رود توبه این چنین است جبران می کند و باید انسان بکار ببند ،با آن نکاتی که در جلسه قبل عرض کردم هریک از گناهان توبه خاص خود را دارد اگر انسانی به واسطه دروغ شخصی متضرر شده باید ضرر او را جبران کند و همینطور آثار دیگر ،سیاه شدن چهره قلب انسان است که قرآن می فرماید عده ای با چهره های درهم وارد می شوند" وجوه یومئذ غبره* ترهقها قتره* سوره مبارکه عبس آمده سوم کم شدن رزق و وروزی انسان است که البته باید دقت داشت که خدای متعال می خواهد انسان مومن را در فشار قرار دهد در این گناهان که مراقب باشد گاهی افراد می آیند و از برهم ریختن اوضاع اقتصادی شکایت می کنند باید توجه به کارهایش داشته باشد ، دنبال دعا می گردد اگرانسان به اعمالش توجه کند باید اصلاح کند کارهایش را ،لذا یکی از آثار کم شدن روزی است .آثار دیگری هم هست که ان شاالله در ادامه عرض خواهم کرد
صیرفی :خیلی متشکرم محضر قرآن مشرف می شویم وبرمی گردیم و بخش پایانی جلسه امروزرا با شما همراه خواهیم بود
سوره مبارکه غاشیه تقدیم حضور شد
آیت الله تحریری :این آیات را ما به این جهت عرض کردیم که این گناهان اگر ادامه پیدا کند مخصوصا گناهان زبان موجب به هم ریختن چهره انسان می شود در عالم دیگر این ها تاثیر می گذارد اجمالا بعضی آیات آن را نشان می دهد که آیات دیگر به همین صورت است عمل قبیح دروغ نکوهش شده که عرض کردیم بعضی از این آثار تقویت نفاق است و ازبین رفتن جوانمردی انسان است و موجب فراموش کاری انسان می شود که می گویند انسان دروغگو فراموش کار می شود این تاثیرات ظاهری این کاری که خدای متعال گاهی برای گوش مالی دادن به انسان این آثار را به هرحال مترتب می کند و در روایات هست که چهره ملکوتی دروغ را این طور رسول خدا بیان می کند که انسان مومن وقتی بدون عذر دروغ بگوید 70 هزار ملک او را لعن می کنند و از قلب او یک بوی بدی خارج می شود تا عرش پروردگار که البته عمدا این ها را ملائک بهتر درک می کنند از امام سوال می شود که ملائک از کجا متوجه عمل فرد می شوند این ملائکی که کاتب اعمال ما هستند حضرت می فرماید گناه بوی بدی دارد که ازگناه کننده بعد از گناه ساطع می شود که از بوی بد آن متوجه معنا می شوند و ثبت می کنند بطور کلی گناه عمل دروغ و بعضی دیگر از گناهان خاص آن تاثیر خودش را دارد چون بدی آن منتشر می شود اگر شخص توبه نکند در روز قیامت هم که حقایق آشکار می شود آنجا هم می خواهد به خدا دروغ بگوید قران می فرماید به خدا می گویند "والله ما کنا مشرکین" به خدا هم قسم یاد می کنند که خدایا من مشرک نبودم آنجا دیگر همه حقایق روشن شده در سوره مجادله بیان می کند بعضی بر اثر رسوخ نفاق در وجودشان خدای متعال اینان را مبعوث می کند برا ی خدا قسم دروغ می خورد همونجور که در دنیا قسم می خوردند و تصور می کنند می توانند با دروغ کاری انجام دهند این آثار دروغ است
اقسام دروغ عرض کنیم که بعضی موجب بطلان اعمال می شود در ماه رمضان یا در حال روزه داری یکی از کارهایی که موجب بطلان روزه می شود دروغ بستن به خدا و رسول و اهل بیت (ع)است دوم سوگند دروغ است بعضی به راحتی به خدا سوگند می خورند ونقل دهانشان شده است هم دروغ می گویند و هم سوگند دروغ هم یاد می کنند خود سوگند قبیح است سوگند دروغ قبح بر روی قبح است که گناه بیشتری دارد مخصوصا درجایی که انسان با سوگند دروغ یک حقی را ضایع کند گاهی درمحکمه می گویند شاهد بیاورد اگر شاهدی نداشت می گویند سوگند بخور با این سوگند حق را ثابت می کند حالا بر فرض که ثابت کرد اما توابع بعدی را نمی تواند حل کند با سوگند دروغ این مال را از چنگ شخص درآورد بعد مگر خداوند می گذارد او آب خوش از گلویش پایین برود بیچاره اش می کند این سوگند دروغ
و یکی هم گواهی دروغ است که در محکمه شخص بیاید به نفع دیگری گواهی بدهد آن وقت فرموده اند بیچارگی انسان این است که دنیا را درمعصیت به سر برد بیچاره تر اینکه برای دنیای دیگری گناه کند دیگری به دنیا برسد چند مورد هم استثنای دروغ است گاهی ستمی شده انسان می گوید فلان مال را داری می داند که ظالم است اگر بخواهم واقعیت را بگویم تسلط پیدا می کند و مال من را تصاحب می کند ضربه می زند یا می خواهد به دیگری ظلمی کند آنجا هم گفته اند دروغ اشکالی ندارد دومی که خیلی هم مهم است در اصلاح روابط ،بین زن و مرد مشکلی هست بگویم همسرت خیلی از تو خوبی گفته با این دروغ می دانم که بین آنها اصلاح می شود این گفته شده خیلی مهم است چون مفسده ندارد .حکمت قبح دروغ ،آن مفسده است اما آنجا چون مصلحت برآن مترتب می شود یک مورد دیگر درجنگ است که در مقابل دشمن انسان سخن دروغی بیان کند و آخری تقیه است که شخص در موقعی قرار گرفته که اگرازمذهبش طرفداری کند جانش در خطر می افتد جان عده ای به خطر می افتد به گونه ای که تاثیری هم ندارد تقیه بحث مفصلی است که علمای ما درباره آن بحث کرده اند حضرت امام هم بحث داشته اند که در بعضی مواقع واجب می شود که انسان نسبت به آن مذهب حق ،اظهار نکند ،بلکه خلاف را اظهار کند .
صیرفی :خیلی از لطف شما سپاس گذاریم .الهی چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار