یاد خدا 13 بهمن 1400
تاریخ انسان در قرآن با حضور دکتر محسن میرباقری (متن برنامه یاد خدا 13 بهمن 1400)
صیرفی: بسم الله الرحمن الرحیم الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن قلوب
(يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ، وَآمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ، يَا مَنْ يُعْطِى الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ، يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ سَأَلَهُ، يَا مَنْ يُعْطِى مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَمَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَرَحْمَةً، أَعْطِنِى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ جَمِيعَ خَيْرِ الدُّنْيا وَجَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ، وَاصْرِفْ عَنِّى بِمَسْأَلَتِى إِيَّاكَ جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيا وَشَرِّ الْآخِرَةِ، فَإِنَّهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَيْتَ، وَزِدْنِى مِنْ فَضْلِكَ يَا كَرِيمُ)
سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاک ایشان" اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم "سلام خدا بر امام باقر و امام مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف سلام خدا بر رجبیون سلام خدا بر اهالی ارجمند یاد خدا وقتتان بخیر ایام مبارک باشد ورود شما در ماه شیرین تر از عسل رجب در ایام ولادت امام باقر (ع) خوش باشد ان شاالله قدم شما در یاد خدا به روی چشم ما خوشحال هستیم که محضر شما هستم تبریک عرض می کنم و افتخار میکنم این لحظات عمرم را کنار شما سپری می کنم سرور ارجمندم قدم رنجه فرمودند خدا را شاکرم بابت وجود استاد محترم تفسیر قرآن جناب آقای دکتر سید محسن میر باقری عزیز آقای دکتر سلام علیکم
استاد میر باقری :سلام علیکم و رحمه الله خیلی ممنون بنده هم تبریک عرض می کنم و تشکر از لطف شما
بسم الله الرحمن الرحیم هوالله الذی لااله الا هو عالم الغیب و الشهاده هو الرحمن الرحیم با صلوات و سلام بر محمد و آل محمد و حضرت بقیه الله مهدی ارواحنا له الفدا و باسلام درود به یکایک شما عزیزان عنایت ویژه پروردگار متعال را در این لحظاتی که در محضر شما و در خدمت قرآن هستیم عاجزانه درخواست می کنیم
صیرفی:قدم به روی چشم خیلی خوش آمدید ممنون از تشریف فرمایی شما از شهر مقدس قم قبول زحمت می کنند از شهر کریمه اهل بیت حضرت معصومه (س)در این روزها و شب های نورانی قرار است تاریخ انسان در قرآن را در محضر آقای دکتر میر باقری عزیز پی بگیریم ان شالله خلاصه ای از جلسه گذشته را مرور می کنیم و برمی گردیم و کلاس درس را امروز استاد را استفاده می کنیم
خلاصه جلسه گذشته :می گوید "و کذلک نری ابراهیم "ابراهیم به او نشان دادیم حضرت ابراهیم بسیاری از این مسائل نبوت را می دیدند در خواب می دیدند حتی مناسک حج را هم می گوید "ارنا مناسکنا "خدایا مناسک ما را به ما نشان بده که بعضی مفسرین نظرشان این است که در خواب می دید که چه کاری انجام می دهد و بیدار می شد همان کار را انجام می داد که ذبح اسماعیل را قرآن تصریح می کند "انی ارا فی المنام انی اذحبک فانظر ماذا تری قال یا ابت افعل ما تومر ستجدنی ان شاءالله من الصابرین"معلوم می شود آنچه در خواب می دیدند حجت بود خلاصه بخشی از وحی در حقیقت در خواب نماد هایی را به حضرت ابراهیم نشان دادند و بعد دید که هیچ کس در این عالم هیچ کاره هست خواب معمولا در تثبیت در نفس قوی هست "قال یا قوم انی بری ء مما تشکرون "بعد به قوم گفت آنچه شما شریک قرار می دهید با خدا من از آن بیزارم یعنی اینان درحقیقت به عنوان ربی که درکنار خدا هست این فلسفه ای که مشرکین داشتند را خداوند شرکایی دارد گرچه خود خالق کل هست اما رب النوع هایی هستند ارواح عالیه هستند در کنار ،با هم دیگر شرکت وار عالم را اداره می کنند
صیرفی :30000720مسیر ارتباط پیامکی ما و شما هست و همین طور شماره تلفن 162 روابط عمومی سازمان صداوسیما در صفحه مجازی که این روزها هم اقبال شما به صفحه یاد خدا بیشتر شده به آدرس:
@ yadekhoda_qrtv
برقرار کنید و آنجا ویدئو کلیپ ها و خلاصه ها جذابی را آقای حسین زاده تهیه کننده برنامه و همکاران ایشان انتخاب و بارگذاری می کنند و خالی از لطف نیست شما هم می توانید به عنوان یک هدیه به دوستانتان به اشتراک بگذارید محضر آقای دکتر میر باقری عزیز هستیم آقا امام باقر (ع9هست بدون عیدی شروع از شما برنامه را آغاز نکنیم
استاد میر باقری :بنده هم خدمت شما و همه عزیزان دست اندر کار برنامه و آقای حسین زاده که خدمت ایشان هستیم عرض تبریک دارم و از درگاه ربوبی به میمنت نام امام باقر (ع)الطاف ویژه او را درخواست می کنیم من فکر کردم در مقدمه درس دو حدیث کوتاه از درباره امام باقر (ع)عرض کنیم که یک مقداری جنبه تربیتی و اخلاقی هم دارد یک حدیث کوتاه از پیغمبر اکرم هست که در بحار جلد 46 صفحه 25 آمده آمده به جابربن عبدالله انصاری فرمودند که "اندک ستدرک رجلا منی اهل بیتی اسمه اسمی و شمایله شمایلی "بزودی تو یکی از اهل بیت من را دیدار می کنی نام او محمد است و شمایل او هم شمایل من هست "یبقر العلمه بقرا"علم را باز می کند توسعه می دهند و می شکافند که همین اتفاق هم افتاد از زمان امام باقر(ع)شیعه جنبه و نمود فرهنگی پیدا کرد به گونه ای که درزمان امام صادق بزرگان اهل سنت برای بهره برداری به محضر درس حضرت حاضر می شدند در حدیث دو م حدیثی هست که امام صادق فرمودند درباره پدر بزرگوارشان این حدیث در کافی است جلد دو صفحه 499فرمودند "کان ابی علیه السلام کثیر الذکر"پدر من بسیار به یاد خدا بود دستور قرآن کریم است که "واذکرالله کثیرا لعلکم تفلحون "اگر طبق این حدیث تمرین کنیم که همه حالات و به یاد خدا و در محضر او باشیم رشد معنوی ما فوق العاده خواهد بود "لقد کنت امشی معه و انه لیذکرالله "بسیار می شد که من با پدرم امام باقر راه می رفتم او دائما در ذکر خدا بود و "آکل و معه الطعام "اگر هر زمان با ایشان هم غذا بودم "و عنهو و یذکرالله "در همان حال می دیدم که به یاد خدا هست و ذکر می گوید "ولقد کان یحدث القوم "و گاهی با مردم سخن می گفت "وما یشغله ذلک عن ذکرالله" و این مسئله او را از ذکر خدا باز نمی دارد یعنی با مردم سخن می گوید اما در یاد خدا و کنت اری لسانه لازقا ب نحنکه" می دیدم که دائما زبان او به کامش چسبیده "یقول لا اله الا الله "لااله الاالله ذکری است که لب ها حرکت نمی کند من می دیدم که پدر بزرگوارم امام باقر سلام الله زبانشان را می دیدم که دائما به کام چسبیده و لااله الاالله را می گویند صلوات و سلام خداوند بر امام باقر سلام الله
و اما در داستان ابراهیم خلیل بودیم شاید تذکر نکته ای مجدد به جا باشد که در تاریخ انسان را که عرض می کنیم از زمان آدم ابوالبشر و حضرت آدم در بهشت و بحث هبوط حضرت آدم و ذریه او به زمین و زندگی زمین جایگاه انسان در این دوره آزمون و امتحان ،وقتی فرزندان آدم به زمین آمدند خطاب شد به آنها 4خطاب در قرآن آمده این خطاب ها در کتب آسمانی منعکس شده که خطاب چهارم این هست که منتظر باشید رسولان من برای شما خواهند آمد و شما بعد از آمدن پیامبران دو دسته می شوید "یا بنی آدم اما یاتینکم رسل منکم یقصون علیکم آیاتی "رسولان من به سوی شما می آیند و آیات را بر شما تلاوت می کنند "فمن اتقی اصلح فلا خوف علیهم و لا هم یحزنون "کسانی که تقوا پیشه کنند و راه صلاح در پیش گیرند خوفی برآنها نیست و محزون نمی شوند و کسانی که انکار کنند "و الذین کذبوا بآیاتنا اولئک واستکبروا عنها اولئک اصحاب النار هم فیها خالدون" کسانی که کفر بورزند به راه انبیا الهی و تکذیب کنند آنها اهل جهنم خواهند بود این زندگی دنیا را قرآن کریم ترسیم می کند یک دوره دانشجویی و یک دوره درس و بحث و مدرسه انبیا الهی به عنوان این کلاس می آیند شریعت خدا و دین خدا را به مردم عرضه
می کنند مردم دو دسته می شوند به لحاظ این ساختاری که در انسان است
هم نورانیت ها در ما گذاشته شده و هم گرایش های ظلمانی که در معرض انتخاب و آزمون قرار بگیرد.
انبیا الهی راه صلاح و نورانیت را نشان می دهند آنهایی که مخالفت کنند در این انتخاب باخته اند و از بهشت رضوان الهی محروم خواهند بود.
این کلیت بحث بود در این دو دستگی همیشه خط ولایت الهی با ولایت
شیطانی از هم جدا می شود ،خدا رسولان خودش را که فرستاد ولایت الهی را
در حوزه زندگی آنها قرار داد آنها به مردم می گفتند که ما رسول خدا هستیم
دعوت می کردند به تقوای الهی *انی لکم رسول امین فاتقوا الله و اطیعون*
اطاعت رسولان اطاعت از خدا است به دنبال خط آنها حرکت کردن در
حقیقت راه خدا را رفتن است پذیرش ولایت رسولان الهی پذیرش ولایت الله
است واما از همان زمانی که آدم ابوالبشر در معرض آزمون قرار گرفت شیطان
هم در کنار دست او بود به او گفتند*ان هذا عدو لک و لزوجک*شیطان
تلاش کرد و تلاش های فراوان با قسم های دروغ موفق شد حضرت آدم و همسر او را تحت تاثیرقرار دهد و از شجره ملعون خوردن.
یکی از این 4 خطاب به بنی آدم این است که مراقب باشید این شیطان کنار دست شما هم هست،اگر به خط او بروید از بهشت رضوان الهی محروم
می شوید پدر و مادر شما را کاری کرد که از بهشت اخراج شدند شما را هم
کاری می کند که به بهشت نرسید،در جوار قرب به خدا این خط هم چنان ادامه دارد می فرماید *انا جعلنا الشیاطین اولیاء للذین لا یومنون*آنهای
که به مکتب انبیاء ایمان نیاورند شیاطین ولی آنها می شوند سرپرستی
می کند خط شما را شیطان تعیین می کند.
این دو خط همواره در تاریخ وجود داشته است انبیاء الهی که آمده اند سران
قوم با آنها مخالفت می کردند قدرتهای استکباری مخالفت می کردند تا زمان
امام زمان(ع) همین دو جریان وجود دارد.
صیرفی :محضر قرآن کریم مشرف می شویم.آیه 13 سوره شورا را گوش کردیم.
استادمیرباقری:در این آیه قرآن کریم 5 شریعت را مطرح می کند که توسط
حضرت نوح(ع) و حضرت ابراهیم(ع)و حضرت موسی (ع) و حضرت
عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) به بشریت ارائه شد*شرع لکم من الدین ما وصی به نوحا والذی اوحینا الیک و ما وصینا به ابراهیم و موسی و عیسی ان اقیموا
الدین و لا تتفرقوا *اولین شریعت توسط حضرت نوح(ع) به بشریت ارائه شد
و دومین شریعت توسط حضرت ابراهیم(ع)ارائه شد.
شریعت حضرت نوح(ع) تا زمان حضرت ابراهیم ادامه داشت و حضرت ابراهیم(ع) که آمده اند دیگر شریعت جدید به بشر ارائه شد حضرت ابراهیم(ع) شریعت خودش را در دو منطقه برقرار کردند یک منطقه حجاز بود در بحث های قبل گفته شده. در سنین بزرگسالی خداوند اسماعیل(س) را به حضرت عطا کرد.
اسماعیل را آوردند در سرزمین حجاز کنار خانه کعبه قرار دادند.نسل حضرت اسماعیل بنی اسماعیل در کنار خانه خدا بود با اسلام کنونی ما پرورش یافتند یعنی در اینجا حضرت ابراهیم خانه کعبه را بنیان نهاد مناسک حج را جاری و ساری ساختند و ماههای حرام را مشخص کردند سرزمین کعبه سرزمین مکه حرم خانه خدا ،نه شهر مکه ،منطقه ای به عنوان حرم الهی معرفی شد و 4فرسنگ در چهار فرسنگ یک شریعت در اینجا مستقر شد که داستان حضرت اسماعیل را عرض کردیم که شیر خواره بود که او را با مادرشان در این سرزمین و اینجا بنیان نماز بنیان دین خدا برقرار شد برگشتند به سرزمین فلسطین در سفرهای بعدی که می آمدند حضرت ابراهیم خانه کعبه را بنا کردند زمانی که اسماعیل به سن نوجوانی رسیده بودند و یا جوانی طبق گفته بعضی "اذ یرفع و ابراهیم القواعد من البیت و اسماعیل" و چند تا دعا کردند مناسک حج را ازخداوند درخواست کردند که به ایشان نشان دهد و نشان داده شد این شریعت اینجا برقرار شد سوره صافات سوره ای است که تاریخ یک سری از انبیا را قرآن به تصویر می کشد و نقل می کنند اهل بیت که این سوره محبوب امام زمان عجل الله هست این سوره را خیلی دوست می دارند روزهای جمعه هم سفارش به تلاوت این سوره شده است درباره حضرت ابراهیم شاید بد نباشد مروری باشد تا به داستان حضرت اسماعیل هم برسیم بعد از بیان داستان حضرت نوح می فرماید "و ان من شیعته لابراهیم :از پیروان حضرت نوح ابراهیم خلیل بود که راه وی را ادامه داد "اذ جاء ربه "به قلب سلیم که با دلی تسلیم به پیشگاه پروردگارش آمد" اذ قال لابیه و قومه ما تعبدون" به پدرش و قوم او یا به عموی خود و قوم فرمود چه چیزی را می پرستید" افکا الهه دون الله تریدون" آیا یک دروغی را که یک خدای دروغین باشد به جای خدا اراده می کنید "فما ظنکم برب العالمین" گمان شما به پروردگار عالمیان چیست تا اینکه یک مراسمی بود که جمعیت همه از شهر بیرون می رفتند "فنظر نظره فی النجوم فقال انی سقیم "نگاهی به ستارگان کرد و گفت من بیمارم که حالا شاید واقعا هم بیمار بودند و "فتولوا عنه مدبرین "ابراهیم رفت و رد شهر ماند و گفت و حال آمدن ندارم "فراغ الی الهتهم "رفت به سراغ خدایان این بت پرستان "فقال الا تاکلون" به اینان خطاب کرد که چرا غذا نمی خورید چون غذا می آوردند در کنار بت ها قرار می دادند و می گفتند چرا نمی خوری ؟"ما لکم لا تنطقون "چرا حرف نمی زنی ؟"فراغ علیهم ضربا بالیمین" شروع کردند به این ها ضربه زدن و بت ها را همه را شکستند در جاهای دیگر و سوره انبیا و آیات دیگر فقط بت بزرگ را سالم گذاشتند و "فاقبلوا الیه یزفون" شتابان بسوی ابراهیم آمدند که چرا این کار را کردی" قال اتعبدون ما تنحتون "آیا چیزی را می پرستید که خودتان می تراشید "و الله خلقکم و ما تعملون" خود شما را و تمام این آلهه را خدا خلق کرد" قالوا ابنوا له بنیانا فالقوه فی الجحیم "گفتند یک جایی را تشکیل بدهید و آتش عظیمی را برپا کنید او را به آتش افکنید "فارادو به کیدا فجعناهم الاسفلین "برنامه ریزی کردند برای از بین بردن حضرت ابراهیم و ما آنها اسفلین پست شدگان قرار دادیم "و قال انی ذاهب الی ربی سیهدین" بعد از این ماجرا که آتش بر ابراهیم خلیل گلستان شد گفت من می روم بسوی پروردگارم و انجام ماموریت دیگری قوم را نفرین نکرد و از این ها دوری کردند "رب هب لی من الصالحین" پروردگارا از صالحین به من فرزندی عطا کن "فبشرناه بغلام حلیم "بعد از این آزمون سنگین از خداوند درخواست فرزند کردند که البته در ماموریت بعدی سن ایشان هم به سن کمال رسید در سنین بزرگی به تعبیر خودشان در سن کبر خداوند حضرت اسماعیل و بعد حضرت اسحاق را به او داد
صیرفی :خیلی متشکرم استفاده کردیم از همراهی شما سپاسگذارم تاریخ انسان درقرآن کریم را پی می گیریم محضر جناب دکتر میرباقری عزیز
خدا را به وجاهت امام باقر (ع)قسم می دهیم الهی چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار
