سومین حرم اهل بیت علیهم السلام (بزرگداشت حضرت شاه چراغ علیه السلام)

حضرت سید امیر احمد علیه السلام ملقب به شاه چراغ و سیدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم علیه السلام است. در فضیلت احمد بن موسی علیهما السلام، سخن بسیار است.

زندگینامه حضرت شاه چراغ علیه السلام

حضرت سید امیر احمد(ع) ملقب به شاه چراغ و سیدالسادات، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم علیه السلام است. مادر وی، مشهور به «ام احمد»، مادر بعضی از فرزندان حضرت موسی بن جعفر(ع) بوده است.

شیعیان و محبان اهل بیت علیهم السلام، پس از حضور با برکت امام هشتم علیه السلام در خراسان برای زیارت چهره تابناک امامت و ولایت از نقاط مختلف، به سوی ایران حرکت می کنند. حضرت احمد بن موسی(ع) نیز در همین سال ها(198-203 ه. ق) با جناب سید امیر محمد عابد و سید علاءالدین حسین(برادران ایشان) و جمع زیادی از برادرزادگان و محبان اهل بیت علیهم السلام، به قصد زیارت حضرت رضا علیه السلام از مدینه حرکت می نمایند تا از طریق شیراز به طوس عزیمت کنند. در بین راه نیز عده کثیری از شیعیان به آنان ملحق می شوند. خبر حرکت چنین قافله بزرگی مأمون خلیفه عباسی را به وحشت انداخت.

برادران حضرت شاه چراغ علیهم السلام

ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮزﻧﺪ ﮔﺮاﻣﯽ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﺑﺎ ﺑﺮادرش ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﭽﺮاغ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم از ﯾﮏ ﻣﺎدرﻧﺪ. در زﻣﺎن ﺧﻼﻓﺖ ﻣﺄﻣﻮن ﻋﺒﺎﺳﯽ، ﺣﻀﺮت در ﻣﻌﯿﺖ ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻮارﺷﺎن ﺣﻀﺮت اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﻤﻌﯽ از ﺷﯿﻌﯿﺎن و ﻧﺰدﯾﮑﺎن اﻫﻞ ﺑﯿﺖ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ زﯾﺎرت اﻣﺎم ﻫﺸﺘﻢ ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم از ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﻃﻮس ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭘﺲ از آن ﮐﻪ در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻓﺎرس ﻣﯽ رﺳﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﺎﯾﻊ روی داده در آن زﻣﺎن، ﺑﺎ ﺳﭙﺎﻫﯿﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﻓﺎرس رودررو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺿﻤﻦ ﺟﻨﮓ ﺳﺨﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﻫﻞ ﺑﯿﺖ و ﯾﺎراﻧﺸﺎن ﺑﺎ ﻟﺸﮑﺮ ﻗﺘﻠﻎ ﺧﺎن ﺣﺎﮐﻢ ﻓﺎرس روی ﻣﯽ دﻫﺪ، در اﯾﻦ ﻧﺒﺮد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﻋﻪ و ﻧﯿﺮﻧﮓ ﺳﭙﺎه ﺟﻮر و ﻇﻠﻢ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻋﺪه ای از ﺑﻨﯽ ﻫﺎﺷﻢ ﺷﻬﯿﺪ و ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺮق ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

ﺣﻀﺮت ﺳﯿﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪه و ﺷﻬﺎدت ﯾﺎ رﺣﻠﺖ اﯾﻦ ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ. اﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ اﯾﺸﺎن در ﺧﻔﺎ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺑﺖ ﻗﺮآن ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮده و از ﻫﻤﯿﻦ راه ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﯿﺎری را آزاد ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ. ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻮﯾﻨﺪ او ﻗﺎﺋﻢ اﻟﯿﻞ و ﺻﺎﺋﻢ اﻟﻨﻬﺎر، اﻫﻞ ﻓﻀﻞ، ﺻﻼح و ﺗﻘﻮی ﺑﻮده و از ﮐﺜﺮت ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ «ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﺑﺪ» ﻣﺸﻬﻮر ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ.

حسین بن موسی یکی دیگر از فرزندان امام کاظم(ع) است وی از جمله همراهان احمد بن موسی(ع) بوده است و در حدود سال 202 ه. ق از مدینه عازم ایران شد ودر شیراز به شهادت رسید. حضرت حسین بن موسی در برخی منابع به سید علاءالدین حسین ملقب گردیده است. سید علاءالدین حسین بن موسی الکاظم برادر کهتر شاهچراغ است به سن سیزده سال بود شهادت او بعد از تفرقه امامزادگان در شیراز در محله باغ قتلغ اتفاق افتاد.

فضایل حضرت شاه چراغ علیه السلام

حضرت سید امیر احمد علیه السلام ملقب به شاه چراغ و سیدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم علیه السلام است. در فضیلت احمد بن موسی علیهما السلام، سخن بسیار است.

به طور کلی از آنچه نسب شناسان، علمای رجال، محدثان، محققان، مورخان، مولفان و نویسندگان در خصوص احمد بن موسی علیهما السلام و فضایل وی نوشته اند، بر می آید که او کریم، شجاع، فاضل، صالح، پرهیزگار، صاحب ثروت و منزلت، بزرگوار و با عزت بوده و نزد پدرش منزلتی خاص داشته است. شب ها تا صبح به عبادت مشغول بود، با قلم خود، قرآن بسیار نوشت و شخصی موثق و راوی احادیث زیادی از نیای خود بود.

در میان فرزندان حضرت موسی الکاظم علیه السلام «احمد» به کرم و جلالت و شجاعت و عبادت امتیاز داشت و شب ها تا صبح به عبادت مشغول بود و در عمر خود هزار بنده را خرید و در راه خدا آزاد کرد. (بحارالأنوار، ج 48، ص 284)

شیخ مفید علیه الرحمه در کتاب ارشاد در شرح حال حضرتش می فرماید:

حضرت احمد بن موسی علیهما السلام، جلیل القدر، کریم و پرهیزگار بود و حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام او را دوست و مقدم می داشت و مزرعه خود که معروف به «بسیره» بود را به او بخشید.

می گویند حضرت احمد بن موسی رضی الله عنه هزار بنده خرید و در راه خدا آزاد نمود

حضرت شاه چراغ علیه السلام در کلام علما و بزرگان

ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺟﻨﺎب اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ در ﻣﯿﺎن اﻣﺎﻣﺰادﮔﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺧﺎﻧﺪان ﭘﯿﻐﻤﺒﺮ ﺟﺰو ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد. درﺑﺎره او ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ: ﻣﺮدی ﺑﺨﺸﻨﺪه و ﮐﺮﯾﻢ و ﺑﺎ ورع و دارای ﺟﻼﻟﺖ ﻣﻘﺎم و ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﻮد و ﭘﺪرش - ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم - اﯾﻦ ﺑﺰرﮔﻮار را ﺑﺮ ﻓﺮزﻧﺪان و ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان دﯾﮕﺮ ﺧﻮد ﻣﻘﺪم ﻣﯽ داﺷﺖ و ﺑﻪ او ﻣﺤﺒﺖ وﯾﮋه ای داﺷﺖ. مرد بخشنده و کریم و با ورع و دارای جلالت مقام و منزلت بود.

در حریم نور

ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ و ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻘﺪم و ﻣﺘﺄﺧﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺣﺎل و زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ اﺣﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ، آﺷﮑﺎر ﺷﺪن مدﻓﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳــﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴــﻼم را در ﻋﻬــﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﻘﺮب اﻟﺪﯾﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﻦ ﺑﺪر ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎی 326 تا 856 ﻣﯽ داﻧﻨﺪ.

ﺷــﯿﺮازﻧﺎﻣﻪ زرﮐﻮب ﺷــﯿﺮازی(ﺗﺄﻟﯿــﻒ ﺑﻪ ﺳــﺎل 467ه.ق) از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺄﺧﺬﻫﺎﯾﯽ اﺳــﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻗﺒﺮ اﺣﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴــﻼم را در ﻋﻬﺪ اﻣﯿﺮ ﻣﻘﺮب اﻟﺪﯾﻦ ﻣﺴﻌﻮد ﺑﻦ ﺑﺪر ﺛﺒﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺟﻨﯿﺪ ﺷﯿﺮازی، ﻫﯿﭻ ﮐﺲ از ﻣﺤﻞ ﺷﻬﺎدت اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳــﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم آﮔﺎه ﻧﺒﻮد ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﻘﺮب الدین مسعود بن ﺑــﺪر ﮐــﻪ وی ﻗﺒﺮ آن ﺣﻀﺮت را ﯾﺎﻓﺖ و ﺑﺮ آن ﮔﻨﺒﺪی ﺳــﺎﺧﺖ. درﺑﺎره اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺸﻬﺪ اﺣﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم ﮐﺸﻒ ﺷﺪه، ﺟﻨﯿﺪ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ.

وی در ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺟﺴــﺪ ﻣﺒﺎرک آن ﺣﻀﺮت ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺣﻀﺮت را روﯾﺖ ﮐﺮدﻧﺪ، رﻧﮓ ﻣﺒﺎرک وی ﺑﺮﻧﮕﺸــﺘﻪ و ﻫﯿﭻ ﺗﻐﯿﯿﺮی در ﺑﺪن آن ﺣﻀﺮت دﯾﺪه ﻧﺸﺪه و ﮐﻔﻦ وی ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺎزه ﻣﺎﻧﺪه و از روی اﻧﮕﺸــﺘﺮی وی ﮐــﻪ ﻋﺒﺎرت «اﻟﻌﺰه اﷲ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ» ﺑﺮ آن ﻧﻘﺶ ﺑﻮد.

بر خوان کرامت

دﻫﻪ ﮐﺮاﻣﺖ ﯾﺎدآور ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺮﻣﻌﻨﺎﺗﺮﯾﻦ ﻋﻼیﻖ ﻣﻬﺮ و وﻓﺎی ﯾﮏ ﺧﻮاﻫﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺷﺎﻣﺦ اﻣﺎم و ﻣﻘﺘﺪا در ﻗﺎﻣﺖ ﯾﮏ ﺑﺮادر دﻟﺒﻨﺪ اﺳﺖ و ﻣﻈﻬﺮ ﺗﻤﺎم اﯾﺜﺎر و ﻋﺸﻖ ﮐﺎروان ﺧﺎﻧﺪان رﺳﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﺮدﮔﯽ ﺣﻀﺮت اﻣﯿﺮ اﺣﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﺳﯽ ﻋﻠﯿﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم، اﻣﯿﺮ ﺟﺎوداﻧﻪ ﻋﺸﻖ و وﻓﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم، ﺑﺮادر و وﻟﯽ اﻣﺮ اﺳﺖ.
ﻣﻬﺮ و وﻓﺎ و ﻋﺸﻖ و اﯾﺜﺎری ﮐﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎن و دﻟﺪاده را ﺑﻪ ﻫﺠﺮت ﮐﺸﺎﻧﺪ و ﻏﺮﺑﺖ و ﺑﯿﻤﺎری و ﻣﺮگ در ﻓﺼﻞ ﺟﻮاﻧﯽ را ﺑﺮای او آﺳﺎن ﮐﺮد و ﺑﺮادر آزاده و ﺳﺮاﻓﺮاز ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﭽﺮاغ ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم را وادار ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺒﺎزی و ﺷﻬﺎدت ﮐﺮد. ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﯽ و ﻋﺸﻘﯽ ﮐﻪ ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﻋﺸﻖ ﺣﻀﺮت زﯾﻨﺐ ﮐﺒﺮی و ﺑﺮادر ﺑﺎ وﻓﺎﯾﺶ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻋﺒﺎس ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺼﺪاق ﻧﺪارد.

آری درود ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ اﻫﻞ ﺑﯿﺖ ﻋﻠﯿﻬﻢ اﻟﺴﻼم و ﺻﺪﻫﺎ ﺳﻼم و درود ﺑﺮ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ اﯾﺜﺎر و ﺷﺠﺎﻋﺖ و وﻓﺎﯾﺸﺎن. ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺷﯿﻌﯿﺎن ﻋﺎﺷﻖ آل ﷲ در اﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﺷﺎدی، ﮐﻪ ﺳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﺰرگ اﻟﻬﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﻮاز ﻣﯽ روﻧﺪ. ﺳﺮاﺳﺮ اﯾﺮان اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﺳﻪ ﮐﺎﻧﻮن ﻣﻬﻢ، ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﻘﺪس ﻣﺸﻬﺪ، ﻗﻢ و ﺷﯿﺮاز آذﯾﻦ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﻋﺎﺷﻖ ﺧﺎﻧﺪان رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﺷﯿﻌﯿﺎن ﺟﻬﺎن اﯾﻦ ﺳﺎﻋﺎت و اﯾﺎم را ﮔﺮاﻣﯽ ﻣﯽ دارﻧﺪ.

ﺑﯽ درﻧﮓ ﺷﻬﺮ ﻣﻘﺪس ﺷﯿﺮاز ﮐﻪ ﺑﺎ دم ﻣﺴﯿﺤﯿﺎﯾﯽ رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﺣﻀﺮت آﯾﺖ ﷲ اﻟﻌﻈﻤﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪ ای ﺳﻮﻣﯿﻦ ﺣﺮم اﻫﻞ ﺑﯿﺖ ﻋﻠﯿﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، در ﮔﺮاﻣﯿﺪاﺷﺖ اﯾﻦ اﯾﺎم ﷲ ﺳﻬﻢ ﺑﺴﺰاﯾﯽ دارد. حرم نورانی حضرت شاه چراغ در روز ششم ذی القعده که روز گردامیداشت ایشان نام نهاده شده، حال و هوای دیگری دارد که صدها هزار عاشق علاقمند را به خود جلب می نماید.

در سایه سار شعر

شاه چراغ خاک تو از مشک برتر است

چون مرهمی به جان و دل ریش مضطر است

کویت صفای جان و دل ناامید خلق

در آن سکینه ایست که از حی داور است

شیراز کوی رحمت و انوار اولیاست

شاه چراغ بر سر آن زیب و زیور است

این خاک تربتی است شفابخش زائران

بهر ز سیم و هم زر و هم در و گوهر است

یا احمد بن موسی جعفر ضریح تو

معمور باد و خرم چو اینجا مطهر است