یاد خدا 29 آذر 1400

درس های ماندگار از نهج البلاغه با حضور دکتر اسماعیلی (متن برنامه 29 آذر 1400)

صیرفی:بسم الله الرحمن الرحیم الذین آمنو و تطمئن قلوبهم بذکرالله الی بذکرالله تطمئن قلوب

برخیز برات عاشقی داده خدا*احسان قدیم را فرستاده خدا*

در کوچه روزگارغم هست * ولی آرام کند دل مرا یادخدا*

سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاک ایشان اللهم صل علی محمد وال محمد

وعجل فرجهم سلام خدا بر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف سلام خدا بر امام

مهدی (عج )وسلام خدا به شما اهالی ارجمند یادخدا وقت بخیر خیلی خوش آمدید

خدا رو شکر می کنیم که قراراست دقایقی را به ذکر خدا مشغول باشیم محضر

سرورارجمندم جناب معلم عزیزمان دکتراسماعیلی بزگوار عضو محترم مجلس

خبرگان رهبری واستاد محترم حوزه ودانشگاه قد رنجه فرمودید خیلی خوش آمدید

استاد اسماعیلی: سلام علیکم ورحمه الله سلام خدا بر شما و بر یکایک بینندگان

عزیزی که خدا این توفیق را به آنان داده که مشتاق شنیدن کلمات معلم قرآن

امیرالمومنین علی (ع) باشند. خدا را شکر می کنیم که بر این نعمت هفته ای یک بار

فرصت داریم در سرسفره نهج البلاغه و بیانات امیرالمومنین علی(ع) بنشینیم و از

خدا می خواهم همین انداره هم که به توفیق داده توفیق عمل را بدهد.که در زندگی

روزمره واقعا کاربردی است بتوانیم استفاده کنیم.

صیرفی: ما هرجلسه که در خدمت استاد اسماعیلی هستیم یکی ار ویژگی های

منحصر به فرد فرمایشات ایشان این است یک موضوع را بیان می کنند وآیات

مرتبط را که فرمایشات امیر المومنین(ع) وشرح وتوضیح وتکمیل پاسخ به شبهات

راکامل انجام می دهند. آقای دکتر کتاب تان وارد جلد 3 می شود؟

استاد اسماعیلی :ان شااالله. البته آن هایی که برای این جلسه استفاده می کنیم که شرح

نهج البلاغه که جداگانه چاپ شده دارد پیش می رود، ولی چیزی که اسمش را

گذاشته ایم درسهای ماندگار 40 جلد هست به عنوان 40 حدیث نام گذاری شده

است.

صیرفی :خدمت آقای دکتر خواهیم بود جلسه قبل ما راجع به قصه صحبت کردیم در

کلام حضرت امیر چرا قرآن این قدر تاکید کرده تمثیل وقصه از انیا و ائمه و از

طرفی هم نقطه مقابل داستان افرادی که عاقبت به شر شدند قرآن راجع آن ها

صحبت می کند فرمایشات حضرت امیر را شنیدیم با کلمات شیرین دکتر اسماعیلی

عزیز خلاصه ای از جلسه قبل را می بینیم با هم برمی گردیم هدیه امروز را از

حضورشان دریافت می کنیم .

خلاصه جلسه گذشته :زبان قصه و مثال زبان هم کس فهم هست در واقع از یک

حکیم برجسته تا یک عوام مثلا بی سواد با مثال مطلب را متوجه می شود ولی با

حکمت برهان همه متوجه اصل مطلب نمی شوند همه مشتری مثال هستند برای

همین است که قصه گو ها در همه تاریخ پر مشتری بوده اند همین حالا در زمان

ما رمان یکی ازپر رونق ترین کتاب هایی هست که مردم بهش توجه میکنند ازجمله

سفارش های علی (ع)به امام حسن مجتبی این بود *اعرض علیه

اخبارالماضین*یعنی عرضه کن به قلب خودت داستان پیشینیان را .عرضه کن یعنی

چه ؟یعنی او آمادگی داره مشتری هست تو هنر داشته باش و به او عرضه کن حالا

اگه بخواهیم مدیریتی معنا کنیم سیاست گذاران فرهنگی کشورباید عرضه کنند به دل

های دانش آموزان عزیز*اخبار الماضین *را.

صیرفی:خواهش ابتدای هر برنامه امیدوارم همه این لطف را داشته باشند همین حالا

تلفن همراه بردارید و اگر صلاح می دونید نظر وسوال وپیشنهاد خود را در رابطه

با برنامه و بهبود آن ارسال بفرمایید و ما شرمنده خیلی از بینندگان هستیم .آقای

حسین زاده در جلسه قبل فرمودند مثلا گاهی 90 صفحه پیامک هست که در هر

صفحه شاید 40 تا 50 پیام یک خطی پیام تشکر ارسال کرده بودید از بعضی

جلسات و ما به شما تعظیم می کنیم خدا را شاکریم که کنار شما مردمان خوب و

بزرگوار که حقیقتا با حسن ظن برنامه خودتان را در این 9 سال حمایت کردید

و دل گرمی بودید برای ما. شماره تلفن 162شماره روابط عمومی سازمان هست

اگر راضی هستید از برنامه به دوستان ما بفرمایید و ان شاالله آنها هم دلگرم شوند

.آقای دکتر در جلسه قبل شما فرمودید برویم و بخوانیم قصه صلحا وشهدا و از

طرفی قرآن در کنارش وقتی قصه جناب موسی را بیا ن می کند فرعون را هم

می آورد خب 1400 سال گذشته و همه چیز تغییر کرده و الا ن ما واکسن

می زنیم و بلاخره اتفاقات بدی که می افتد واکسن اختراع شده سوار بر هواپیما

می شویم و بسیاری تکنولوژی دیگر در دست بشر است و ما می توانیم به

سرنوشت فرعون دچار نشویم ولی عملکرد و نگاه فرعون را داشته باشیم اگر

زمین و خانه داشتم با خود بگویم که من از همه چیز بی نیازم اتفاقی نمی افتد

فرعون گرفتار شد این تکنولوژی ها نبود این مشاوره هایی که در عصر تکنولوژی

به همه نقاط مشاوره سرمایه گذاری بدهند پزشکان خوبی کنار او باشند و مراقبت

همه جانبه از وی داشته باشند می شود به نوعی جلوگیری کرد ؟

استاد اسماعیلی :سوالم را این گونه مطرح می کنم آیا نعوذ بالله خدا با فرعون

دشمنی داشت و می خواست او را ناراحت کند یا با موسی (ع)مثلا خویشاوندی

داشتند و مثلا خواستد از رابطه برای وی استفاده کند؟خیر خداوند برای زندگی بشر

قوانین و فرمول هایی قرار داده پیش بینی کرده است که آن قوانین و فرمول ها در

هیچ مرحله از تاریخ بشر عوض نشده قرآن بارها و بارها تکرار کرده سنت الله نه

تحویل دارد نه تغییر،نه عوض می شود ونه تبصره می خواهد بله تکنولوژی اثر

گذاراست علم تاثیر گذار هست روی نحوه زندگی ما اما روی قوانین زندگی ما

چطور؟مثلا ما قانون داریم که در معامله انصاف و عدالت را رعایت کنیم وقتی

1کیلو جنس می فروشیم واقعا همانقدر بدهیم حالا این جنس را با ترازوهای قدیمی

وزن کنیم یا با ترازوهای پیشرفته دیجیتال امروز وزن کنیم یا با ابزاری که هنوز

به ذهن ما نمی رسه و ممکن است در آینده اختراع بشود با اون ها وزن کنیم وسیله

فرقی نمی کند دستوری که خدا داده این هست که از چیزی که فروختیم کم نگذاریم

*الا تخسروا المیزان *دستور خدا هست چیزی می فروشید به همان اندازه باشد کلاه

بر سرش نگذارید البته کلاه سر او نمی گذاریم کلاه بر سر خود می گذاریم معمولا

اما این را شما با کدامیک از تکنولوژی های خیلی قدیمی یا پیشرفته امروزی یا

محیر العقول آینده می خواهی عمل اختیار با خود تو است ولی اصل قانون الهی که

باید در معامله عدالت و انصاف رعایت بشود این تغییر ناپذیراست چون تاریخ

قانونمند است اتفاق تصادف شانس معنا ندارد دقت کنید در فلسفه هم بحث حکما هم

بحث کرده اند در این خصوص می گویند اصلا شانس و تصادف در عالم هستی

وجود ندارد همه چیز با حساب و کتاب است حتی اگر من راه می روم و پایم با

آجری برخورد می کند وکمی درد بگیرد این حساب و کتابی هست قانون پشت آن

هست هیچ اتفاق خوب وبدی در زندگی هیچ بشر وملتی اتفاق نمی افتد مگر براساس

یک قانون اگر بر اساس قانون نبود اگر حساب و برنامه ای نبود اصلا قصه به چه

دردی می خورد سرگذشت یک نفر به آن شکل بوده ارتباطی به ما ندارد .وقتی

می گوید قصه بخوان وبا تاریخ آشنا شوید برای همین هیت که ببیند نمرود چگونه

نمرود شد ابراهیم چگونه ابراهیم شد و بعد انتخاب کند سرنوشتش را .قصه وتاریخ

این فایده را دارد چقدر در قرآن آیه هست می فرماید *فانظر کیف کان عاقبه

المفسدین*فنظر به معنای نظاره کن نیست، نظر کن یعنی دقت نظاره نگاه گذرا است

سوار ماشین هستید بطور تصادفی می بینیم .اما با دقت نگاه کند یا می فرماید *فنظر

کان عاقبه المجرمین *شما یک مجرم یک تبهکار در تاریخ نشان بدهید که خوشبخت

بوده باشد زندگی هر مجرمی را ببینید آخر کار پشیمون شده است ولی زمانی که

سودی نداشته *فنظر کیف کان عاقبه کان الظالمین *کسانی که حق دیگران را

می خوردند تهمت می زدند شایعه درست می کردند در زندگی دیگران دخالت می

کردند و هر کسی که به نوعی ستم کرده ببین به کجا رسید راضی شد و

خوشحال شد ؟یا نه آخر کار پشیمانی و آه وحسرت در پی داشت کدام ؟خودتان

انتخاب کنید این که قرآن این همه این ها را تکرار می کند به این خاطر است که به

ما بگوید تاریخ و زندگی بشر بی قانون نیست و حساب و کتاب دارد هر کاری که

فرعون کرد و باعث شد فرعون بشود من هم انجام بدهم من هم به عاقبت او دچار

می شوم و هر چه حضرت موسی انجام داد و باعث شد موسی شود من هم انجام

دهم همان می شود قانون دارد و با حساب و برنامه هست عالم .خیلی این آیه عجیب

هست قرآن می فرماید در همه کتابها انبیا تکرار شده است همه پیامبرانی که آمدند

و با خود کتب آسمانی داشتند این مطلب را یاداوری کردند را نشنیدیم *ان لیس

للانسان الا ما سعی و ان سعیه سوف یری*برای انسان هیچ اتفاقی نمی افتد مگر بر

اساس کارهایی که خود مرتکب شده هرکار ی کرد همان است چیز عجیبی نیست ما

هم در این دنیا و هم در آخرت شما مهمان عمل خویش هستید*و ان سعیه سوف یری

*چیزی در آینده زندگی در این دنیا و در سرای آخرت مگر همان چیزهایی که خود

فراهم کردید قانون هستی براین مبنا است خیلی این دوبیت فردوسی خیلی قیمتی

هست بی خود نیست به وی می گویند فردوسی حکیم غزالی می گوید من 40سال

درس اخلاق دادم همش دراین دوبیت خلاصه می شود چهل سال درس اخلاق

غزالی را بشنوید و دل بدهید *درختی که پروردی آمد به بار بیابی هم اکنون برش

درکنار می فرماید درختی که در روزهای کودکی کاشتی و کارهایی که کردی ثمر

داده و ثمره اش همین است که میبینی *اگر بار خار است خود کشته ای *و اگر

پرنیان است خود رشته ای *اگر خار در پای کسی رود یا در دوزخ این همان خاری

که در دنیا در چشم و پای کسی کردیم آن همان خاری است که با زبان به روح

دیگری فرو بردیم ناراحتش کردیم *اگر بار خار است خود کشته ای *واگر پرنیان

است خود رشته ای *اگر در بهشت هستیم و لباس و نعمت های بهشتی آن نتیجه کار

خود ما است این قانونمندی تاریخ قانونمندی زندگی انسان است که هم در قرآن و هم

در نهج البلاغه در مورد آن مطلب داریم انسان باید با این قوانین آشنا بشود اسم این

قانون ها در ادبیات قرآنی سنت الله هست یعنی قوانین الهی و مقررات حاکم بر

سرنوشت انسان وجهان

صیرفی :خیلی متشکرم محضر قرآن مشرف می شویم و جان ودل را صفا می

بخشیم فرمودید قرآن به این قوانین دائمی برقرار بر عالم می فرماید سنت الله

عنوانش این هست.

استاد اسماعیلی :سنت الله برای بشر در همه زمان ها و در همه مکان ها عدالت خدا

یعنی همین .اگر خدا نعوذ باالله شما کاری می کردی عذابت می کرد من کاری کنم

به من پاداش بدهد نه اینکه پاداش بدهد اصلا چیزی هم نگوید این عدالت هست ما

قائل به عدالت پروردگاریم و عدالت خدا بر این است که زندگی ما قانون داشته

باشد.

بد کنیم بد خواهیم دید. این جهان کوه باشد و فعل ما ندا باشد گفت سوی ما آید نداها

را وصدا وقتی ما در کوهستان فریاد میزنیم هر چه می گوییم به سمت ما بر می

گردد.

این طور نیست که ما در کوهستان یک چیز بگوییم واکنشش چیز دیگری باشد نه

قانون هستی این است هرچی کردیم هرچه گفتیم همان به سمت ما برمی گردد.

لذا این که قرآن تاکید کرده است امیرالمومنین علی(ع) این همه سفارش کرده

است،جلسه پیش با هم می خواندیم که غصه بخوانید با تاریخ آشنا شوید برای همین

است اگر قانونمند نبود و تکرار نمی شد. نه ، تارخ تکرار می شود این یک

ضرب المثل است تاریخ همیشه تکرار می شود.

امیرالمومنین می فرمایند: عبادالله * ای بند گان خدا** ان الدهریجری بالباقین

کجریه بالماضین* قشنگ تر و کوتاه تر و گویاتر از این فکر نمی کنم بشود.

ای بنده گان خدا خودتان را فریب ندهید گول نخورید بدانید که دنیا با شما همان

خواهد کرد که با گذشتگان شما خواهد کرد نه با گذشتگان شما عداوت داشت نه با

شما قرابت و نه باالعکس . دوست دارم این شعررا یک بار دیگر تکرار کنم.

اگر بار خار است خود کشته ای *واگر پرنیان است خود رشته ای*

همان کاری که با گذشتگان کرده است با ما هم می کند ما تافته جدا بافته نیستیم هر

ملتی هر سرنوشتی درگذشته داشته ما هم چنانچه همان طورعمل کنیم همان شود

پس این که قرآن می فرماید و *ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم *یعنی

شما روشتان را تغییر دهید من هم تغییر می دهم.

حساب کتاب دارد عالم هستی. فرمود *عبادالله ان الدهر یجری بالباقین کجریه

بالماضین*این دنیا با شما همان می کند که با گذشتگان شما کرده است و با آیندگان

همان می کند که با شما می کند.

*لا یعود ما قد ولی منه ولا یعود ما قد ولی منه لا یبقی سرمدا ما فیه* اگر در

گذشته دنیا به یه عده پشت کرده به خاطر یک عملی که انجام داده اند این طوری

نیست که آن عمل را انجام دهید دنیا به شما رو بیاورد.

دنیا برای هیچ کس ابدی نیست اگر تغییر کردید تغییر می کند طبق قوانین ثابت و

حاکم بر هستی فرمود* آخر فعاله کاوله *آخرین کاری که دنیا انجام می

دهد مثل اولین کاری که کرده ،هیچ تغییری در آن نیست قانون دارد قانون حکیمانه

وعادلانه متشابهتون امورهو رفتار دنیا شبیه یک دیگره گذشتگان،معاصران

،آیندگان،متشابهون متظاهرتون اعلام هو کسی نگوید با قبلی ها چه کار کرده است

خیلی آشکار است شفاف امروز می گویند می خواهیم شفاف سازی کنیم نتیجه همین

که می بینیم ،شعار شفافیت و عمل شفافیت .دنیا این طور نیست دنیا هم قوانینش را

به ما شفاف گفته هم شفاف نشان مان داده است الان اذری برای هیچ کس باقی نیست بگوید من نمیدانم.

علی (ع) فقط برای ما دل نسوزاند بلکه برای دشمنش هم دل سوزاند قربان

امیرالمومنین به معاویه نوشت بسیار اهمیت دارد حرف مرا گوش نمی کنی نکن

ولی ببین قبلی ها چطوری بوده اند درس عبرت بگیرد برای آن هم دل سوزاند

*ولواعتبرت بما مضی حفظت ما بقی* اگر عبرت بگیری از سرنوشت گذشتگان

سرنوشت خودت را آن طور که باید می سازی.

صیرفی:الهی چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی و ما رستگار