یاد خدا 2 اسفند 1400
درس های ماندگار از نهج البلاغه با حضور دکتر اسماعیلی (متن برنامه یاد خدا 2 اسفند 1400)
صیرفی: بسم الله الرحمن الرحيم الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن قلوب برخیز برات عاشقی داده خدا احسان قدیم را فرستاده خدا در کوچه روزگار غم هست ولی آرام کند دل مرا یاد خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاکشون اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم سلام خدا بر امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف و سلام خدا به همه رجبیون به همه ی اهالی یاد خدا خیلی خوش آمدید خدا را شکر می کنم توفیق دارم با شما همنشین باشم و این لحظات عمرم را کنار شما و به ذکر و یاد خدا مشغول باشیم ان‌شاءالله سرور ارجمندم استاد محترم حوزه و دانشگاه و عضو محترم مجلس خبرگان رهبری جناب آقای دکتر اسماعیلی عزیز قدم بر چشم من گذاشتند آقای دکتر سلام علیکم خیلی خوش آمدید
دکتر اسماعیلی : سلام علیکم ورحمت الله وبرکات به شما و به همکاران عزیز و به یکایک مردم خوب و عزیز و نجیب ایران سلام عرض می کنم به ویژه به بینندگان عزیز و امیدوارم آنچه که می گوییم ومی شنویم برای خودمان و برای بینندگان مفید واقع شود
صیرفی:خیلی ممنون و متشکریم از تشریف فرمایی حضرتعالی و از قبول دعوت و زحمتی که فرمودید مهمان سفره نهج البلاغه خواهیم بود ان‌شاءالله تا لحظاتی دیگر و بودن آقای دکتر همین نوید را می دهد که قرار است یک درس کامل امروز در همین کم تر از نیم ساعت ازایشان یاد بگیریم و جمع بندی کنند برای ما خلاصه ای از هفته قبل که در ایام میلاد حضرت علی علیه السلام بودیم راجع به میزان الاعمال حضرت گفتگو کردیم ببینیم و برگریم کلاس درس امروز شروع می شود
خلاصه جلسه گذشته:
از نظر قرآن ما برای هر چیزی از جمله امور معنوی و از جمله اعمال خودمان یک وسیله سنجش داریم یک معیار داریم یک شاقولی داریم که اگر می خواهیم ببينيم کارمان درست است یا درست نیست چه مشکلی داریم و چطور است باید خودمان را با ان معیار بسنجیم برای همین فرمودند: والوزن یومئذ الحق" آن چیزی که شما را می سنجد این سنگ های ترازو نیست که چند کیلو باشد آن سنجش حق است همه چیز را با حق می سنجند قرآن می‌فرماید: وزنو بالقسطاس المستقیم" همه چیز خودتان را وزن کنید بسنجید با آن ترازویی که سالم و بی نقص و عیب است یک ترازو دقیق بدون هیچ انحرافی تو روایات آمده است قسطاس المستقیم هو امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه سلام قسطاس مستقیم آن است خاص خدا او است هیچ چیز در وجود علی نیست مگر خدا مگر حق و لذا معروف است همه می دانیم که می گویند الحق مع علی وعلی و مع الحق
...
صیرفی: ۳۰۰۰۰۷۲۰ مسیر ارتباط پیامکی ما و شما است شما اهالی اتاق فکر برنامه هستيد مارا محروم نفرمایید از فرمایشاتتان هرچه که صلاح دانستید ارسال کنید ما روی چشم می گذاریم شماره ۱۶۲ هم دریافت کننده تماس های شما است در همه شئون فضای مجازی ما یک آدرس واحد داریم به نام
@yadekhoda_qtv
تقاضا می کنم دنبال کننده صفحه باشید و در باز نشر و اشتراک گذاری این مطالب خوبی که آنجا آقای حسین زاده عزیز و همکارانشان قرار می دهند شما هم سهیم باشید اینها به نظم مصداق صدقه جاریه است شما در این ایام نورانی ماه رجب و روز های بسیار خوب و شب های بسیار زیبا می توانید از این نکات برای هم دیگر ارسال کنید و ان‌شاءالله در جامعه ما کلمات حضرت امیر علیه السلام فراگیر بشود
آقای دکتر ما گاهی مثلا شما یک فرمایشی می فرمایید با شما مخالفت میک نم با رعایت ادب در مقام شاگردی شما به عنوان یک مخالفت علمی می گویم آقا به نظر من ما خیلی وقت ها البته ادای آدم هایی که خیلی عقل دارند را در می‌آوریم این نه منظورم این نیست واقعا از موضع تواضع و شاگردی مثلا می گویم آقای دکتر این چیزی که شما فرمودید با عقل ما آدم معمولی ها جور در نمیاد شما توضیح می دهید مطلب جا می‌افتد گاهی من جلوی شما می گویم احسنت طیب الله چقدر استفاده کردیم همین که از پیش شما رفتیم به همراه خودم می گویم حتی در دل خودم می گویم این چیز هایی که ایشان می گویند معلوم نیست سندش چه باشد یا حتی این هم نه آقا این ها مال ۱۴۰۰ سال پیش بوده اصلا خود ایشان عامل است یا نه کی گفته ما باید اینطور رفتار کنیم مال ما نیست مال ائمه است این حرف ها یعنی آن تضاد و مخالفت را انگار یا جرات نمی کنم یا ظاهر سازی می کنم چرا جلوی هم دیگر نمی گویم چرا می رویم بعدا می گویم چرا آنقدر متفاوت
دکتر اسماعیلی: رو راست باشیم این یکی از اشکالات ما است بدون تعارف در فرهنگ عمومی ما این صداقت و یک رنگی گاهی دیده نمی شود و این بد است حتما این توضیح را بدهم که در نهج البلاغه از ۳ جور دوگانگی نهی شده است و معمولا به تفاوت این ها توجه نمی شود یکی از چیز هایی که هست آنجا همین فرمایش شما است که عرض می کنم اگر خدا توفیق داد آن دو نوع را بعدا عرض می کنم
امیرالمؤمنین سلام الله علی می فرماید شیعه من نباید حرفش با عملش دو تا باشد دوگانگی میان عمل و گفتار نشانه این است که ما از علی علیه السلام فاصله گرفتیم از میزان الاعمال که جلسه قبل صحبت کردیم فاصله گرفتیم این یک نوع دوگانگی است که خیلی هم بد است عملا قبول نداریم ولی لفظا تایید می کنیم این یک نوع است نوع دوم از دوگانگی ها که صداقت و یکرنگی را از بین می برد و خیلی بد است حضرت می فرمایند ظاهرتان با باطن فرق نکند سومی حضرت می فرمایند ظاهر با خلوتتان فرق نکند این خیلی دقیق از هم دیگر در نهج البلاغه جدا شده اند و این ها باهم هرکدام فرق می کند آن که شما می فرمایید این است که انسان مؤمن کسی که با قرآن و نهج البلاغه آشنا است کسی که پیرو علی علیه سلام و خانوادش نباید ظاهر و خلوتش فرق کند یعنی چه؟
ساده بگویم پشت پرده با روی پرده فرق نکند از جمله مصیبت های بشر این است که چون به خلوت می روند آنکار دیگر می کنند آنقدر حافظ دلش به درد آمده از دست کسانی که در ظاهر یک چیز می گویند ولی به پشت پرده می روند جور دیگر رفتار می کنند .
این که ما در جامعه چطور رفتار می کنیم یعنی اینکه پشت پرده چطور رفتار می کنیم اصطلاحا می شود خفا، خفا و علن، خلوت و جلوه آنجا که کسی نیست و آنجایی که کسی هست انسان مؤمن و شیعه علی علیه السلام خلوت و جلوتش نباید باهم فرق کند پشت پرده چه می گوید با آن که علنی می گوید باید همسان باشد آنجا یک جور اینجا یک جور این نمی شود دلیل را می خواهم عرض کنم که چرا حضرت علی علیه السلام آنقدر حساس هستند به این مسئله چون این اولین نشانه نفاق و دو روی است دوگانگی است نفاق یعنی دوگانگی مرگ بر منافقین، منافقین یعنی چه کسی؟ یعنی آنها که دوگانه رفتار می کنند آدم نمی داند با چه کسی رو به رو است به حرفش اعتماد کنم نکنم؟ به ابراز محبت وی می شود تکیه کرد یا نمی شود جامعه مومنین نباید گرفتار دوگانگی بشود باید من وقتی چیزی از کسی می بینم بتوانم به او اعتماد کنم نفاق علمای اخلاق می گویند از آن بیماری هایی است که هیچ حیوانی ندارد جز حیوان ناطق هیچ حیوانی نمی تواند خلوت و جلوتش را دو جور به نمایش بگذارد علاوه بر اینکه نشانه نفاق است نشانه ریا هم هست و ریا خیلی گناه بزرگی است ریا شرک است ریا در حقیقت نوعی شرک است من اگر پشت پرده از خدا خجالت نمی کشم و جلوی پرده چون مردم می بینند جور دیگر رفتار می کنم یعنی نظاره مردم برخودم را مهم تر و جدی تر از نظارت خدا بر خودم گرفتم ما جلو چشم مردم خیلی گناه ها را نکنیم ولی وقتی کسی نیست آنچنان هم برایمان مهم نیست این شرک هست علاوه بر این دروغ هم محسوب می شود که از گناهان کبیره است دروغ فقط مال لفظ و لسان نیست دروغ عملی هم داریم آن کسی که به ظاهر ادعا ایمان می کند و در ظاهر یک جور نشان می دهد ولی در پس پرده جور دیگری است این گرفتار کذب عملی شده است کاذب است و قرآن می‌فرماید " الا لعنت الله علی القوم کاذبین" لعنت خدا بر دروغگویان خدا ان‌شاءالله ما را از دروغ نجات بدهد چه دروغ در گفتار چه دروغ در رفتار که خیلی اثرات منفی در زندگی انسان دارد و چهارمین نشانه ای که پیدا می شود نشانه بی حیایی و بی شرمی است اینکه انسان از نگاه بندگان خدا خجالت بکشد ولی از خدا خجالت نکشد این دیگر خیلی بی حیایی می خواهد گفت زلیخا وقتی حضرت یوسف را به گناه دعوت کرد اینطور معروف است یک بتی روی طاقچه خانه بود یک پارچه روی آن بت انداخت حضرت یوسف گفت چرا این کار را کردی گفت از خدای خود خجالت می کشم حضرت یوسف به او گفت تو از این سنگ از این بت از این چوب که ساخته خودت است خجالت میکشی ولی من از خدایی که مرا آفریده ناظر بر من است خجالت نکشم؟ همین باعث شد که گناه نکند همین باعث شد که در های رحمت به روی او باز شد خلوت یوسف با جلوتش هیچ فرقی نمی کرد این نشانه ایمان است علی علیه السلام می‌فرماید گفتار و رفتارتو فرق نکند این یک بحثی است یک زمان دیگر باید بگوییم علی علیه السلام فرمود ظاهرت با باطن فرق نکند
این هم یک وقت دیگر ان‌شاءالله الان از حضرت می شنویم و یاد می گیریم که جلوی مردم با پشت سر مردم باهم فرق نکند
صیرفی: ممکن است این سوال در ذهن مردم باشد آقا اینها همه ، یکی است اما حضرت امیر این ها را جدا فرموده اند یعنی خیلی مهم است یعنی سه مقوله مبتلا به و سه مقوله ای است که باید جدا جدا درست شود
دکتر اسماعیلی: بله ممکن است کسی خدای نکرده به یکی مبتلا باشد به یکی نباشد مثلا حرف و عمل یکی است ولی رفتار وی در ظاهر با باطن فرق می کند
صیرفی: ممنونم محضر قرآن کریم مشرف می شویم برمی‌گردیم بخش پایانی و فرمایشات حضرت امیر را خواهیم شنید
....
صیرفی: محضر سوره مبارکه غافر مشرف شدیم
بشنویم از شما تفصیرش را
دکتر اسماعیلی: "وانذرهم یوم الازفه" خدا به پیغمبر می گوید مردم را هشدار بده نسبت به روز قیامتی که خیلی زود فرا می‌رسد ازف یعنی نزدیک ما خیال می کنیم قیامت خیلی دور است ما خیال می کنیم رگ خیلی دور است خدا به پیامبر می فرماید نه به‌آن هاهشدار بده دارد می آيد نزدیک است بیخ گوشتان است حواستان باشد چه بسیار کسانی که دیشب با بستگانشان می گفتند و می خندیدند و خوابیدند صبح بلند نشدند یا امروز صبح بلند شدند شب نیستند انذرهم یوم الازفه اذ القلوب لدی الحناجر کاظمین" لحظه ای که دل های شما در حنجره گیر کرده یعنی دارید جان می دهید کاظمین به یادم هست آن موقع ناراحت خشمناک مدام به گذشته خود نگاه می کند غصه می خورد ولی دیگر کاری از دستش بر نمیاد" ماللظالمین من حمیم ولا شفیعن یطاع" تا آدمایی که بد عمل کردند دیگر آن موقع نه حامی دارند نه کسی را دارند که این طرفداری کند مشکلشان راحل کند پرونده دیگر دارد بسته می‌شود این قسمت مد نظرمن هست" یعلموا خائنه الاعین وما تخفی الصدور" آخر ما می خواهیم به پیشگاه خدایی برویم که مثل بقیه مردم نیست همیشه روی سن را دیده باشد پشت پرده این سن را هم می تواند ببیند ما وقتی یک تئاتر را تماشا می کنیم یک نمایشنامه را می بینیم روی پرده را می بینیم درحالی که پشت این پرده غوغا است خبرها است ده ها نفر دارند زحمت می کشند یک جور دیگر است صحنه
اصلا پرده برای چه کشیده اند پرده برای این کشیده اند که ما به همین ظاهر مشغول شویم حواسمان به پشت پرده نباشد ولی برای خدا که اینطوری نیست در مورد خدا "یعلم خائنه الاعین وما تخفی الصدو" (خائنه الاعین) یعنی زیر چشمی نگاه کردن آدم زل می زند در چشم یک کسی همه می فهمند تو داری این را می بینی به فارسی می گویند خیره نگاه می کند عالم و آدم می فهمند من دارم این را تماشا می کنم ولی بعضی موقع ها یواشکی به یک چیزی نگاه می کنیم به قول ما فارسی ها زیر چشمی به یک چیز نگاه می کنیم در حالی که دیگران نمی فهمند ما چه چیزی را نگاه می کنیم ولی ما داریم نگاهش می کنیم یک آیه می فرماید خیال نکنید خدا هم مثل خلق خدا است بله خلق خدا آن خیره خیره نگاه کردن تو را متوجه می شود ولی خدا که اینطور نیست یعلموا خائنه الاعین" همه گوش چشمی ام که انداختی ان استراق بصری ام که کردی آن را هم خدا به تو می گوید وما تخف صدور از آن مهم تر خداوند عالم است به آن چیزی که در قلبت مخفی کردی اصلا چیزی که در قلب هست مخفی است اما تخف صدور آن پنهان کاری تو قلب هم خدا می داند ما با همچین کسی رو به رو هستیم و باید به همچین کسی جواب بدهیم پس حواسمان باشد در پیشگاه پروردگار خلوت و جلوت معنا ندارد پشت پرده و روی پرده معنا ندارد بعد سر مردم می شود کلاه گذاشت اما مومن اما شیعه امیرالمؤمنین حواسش هست در پیشگاه پروردگار این دو تا هیچ فرقی ندارد ولذا حیا می کند این را می خواستم عرض کنم حیا و شرم می کند انسان مؤمن از اینکه پشت پرده اش با روی پرده اش فرق کند این جمله امیرالمؤمنین را عرض کنم عرضم تمام بشود فرمود "واحذر کل عمل یعمل به فی السر و ستحی منه فی العلانیه"بترس اجتناب کن دوری کن از هر کاری که پشت پرده انجام میدهی ولی اگر روی پرده باشد انجام نمی دهی اگر روی پرده باشد (یستحی منه) حضرت می فرمایند یعنی خجالت میکشی حیا می کنی جلوی چشم مردم این کار را بکنی دیدید حالا این کارها ما آنقدر بزرگش می کنیم که خیال می کنیم برای ما اتفاق نمی‌افتد ما داریم در ماشین می رویم بعضی وقت ها آدم می‌بیند از این چیزها آشغالی در ماشین هست می‌خواهیم بیرون بیاندازیم نگاه نگاه می‌کنیم ببینیم کسی می‌بیند یا نه اگر کسی نبیند می‌اندازیم ولی اگر ببینیم مثلا ماشین بغلی دارد نگاه می‌کند خجالت می کشیم مثال های ساده می زنم نوع حرف زدن مان نوع لباس پوشیدن همه چیز ما باید اینطور باشد حضرت فرمود احساس کنید و باور کنید که در پیشگاه پروردگار خلوت و جلوت یا بفرمایید سر و علن این ها باهم فرقی نمی کند تفاوتی ندارد مبادا کارهایی کنید که خیال می کنید خدا نمی بیند مبادا کاری کنی خیال کنی پشت پرده است .
سفارش امروز امیرالمؤمنین به ما این است هر کاری که اگر کسی نگاهت می کند انجام نمیدهی کسی نگاهت نمی کند هم انجام نده اگر در مقابل چشم مردم خجالت می کشی برای این کار پس کار زشتی است بقول حافظ کار بد مصلحت آن است مطلق نکنیم نه اینکه اگر کسی دید اگر کسی ندید بکنیم شیعه امیرالمؤمنین سلام الله علی حالا ایام رجب است ماه شعبان در پیش داریم ان‌شاءالله ماه مبارک رمضان در پیش داریم تمرین کنیم شیعه بودن را تمرین کنیم اجازه بدهید یک کلمه بروم بالا تر تمرین کنیم انسان بودن را انسان دوگانه رفتار نمی‌کند پشت پرده و روی پرده اش متفاوت نیست
صیرفی:فرمود بود که شیعه مرتضی علی عمر هدر نمی کند از لحظات فرصتش صرف نظر نمی کند تا نرسیده مرگ تو توبه کن از گناه خویش چون که عجل فرا رسد توبه اثر نمی کند خیلی استفاده کردیم آقای دکتر اسماعیلی عزیز از حضور محترمان از فرمایشات حضرت امیر علیه سلام از آیات قران کریم چقدر خوب شد چقدر پر برکت شد این لحظات عمرمان پای سفره حضرت امیر اینجا دارند تصویر ایوان نجف را که شما هفته پیش فرمودید گفتید ان‌شاءالله روزیمان شود در همچین فضای با صفایی بنشینم با شما ان‌شاءالله روزی همه بینندگان عزیزمان هم باشد در ایوان نجف بتوانیم زیارت کنیم حضرت امیر علیه السلام الحمدالله خدای متعال به ما این توفیق و این روزی را کرده که حداقل یک روز در هفته در برنامه یاد خدا مهمان سفره پر رزق نهج البلاغه هستیم و تفسیر و بیان شیرین و شیوا و موجز و مفید و مختصر سرور ارجمندم جناب آقای دکتر اسماعیلی عزیز آقای دکتر دعامون بفرمایید
دکتر اسماعیلی: دعا عیبی ندارد از هر کسی ولو کسی مثل من خداوند مستجاب می‌کند خدا ما را بر سر سفره نهج البلاغه همیشه مقیم بدارد ما را با نهج البلاغه آشنا کند و به آنچه که از نهج البلاغه یاد می گیریم عامل قرار بدهد یک وقتی بینندگان برای نهج البلاغه بگذارند این توصیه همیشگی ما است روزی دو دقیقه یا پنج دقیقه با نهج البلاغه آشنا بشوید حتما زندگیمان متحول می شود ان‌شاءالله به برکت امیرالمؤمنین سلام الله علیها
صیرفی: خیلی از لطف و آقایی تان ممنون و متشکر هستم از همراهی شما مردمان خوب مردمان بی نظیر بسیار سپاسگزار و ممنونم خدارا به وجاهت ملود با برکت این ماه قسم می دهم و موالید دیگر ماه رجب الهی چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی و ما رستگار
