یاد خدا 15 فروردین 1401

درس های ماندگار از نهج البلاغه با حضور دکتر اسماعیلی (متن و صوت برنامه یاد خدا 15 فروردین 1401)

بسم الله الرحمن الرحيم

صیرفی:الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن القلوب

اللهم رب شهر رمضان الذی انزلت فیه القران وافترضت علی عبادک فیه الصیام صل علی محمد و آل محمد و ارزقنی حج بیتک الحرام فی عامی هذا فی کل عام واغفرلی تلک ذنوب العظام فانه لایغفر ها غیرک یا رحمان و یا علام

سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاکشان اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم سلام خدا بر امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف و سلام خدا به شما میهمانان خوب ماه مبارک رمضان خیلی خوش آمدید اهالی محترم یاد خدا وقتتان بخیر قبول باشد طاعات و عباداتتان افتخار داریم محضر سرور ارجمندم جناب آقای دکتر اسماعیلی عزیز باشیم آقای دکتر سلام علیکم قبول باشد

دکتر اسماعیلی: سلام علیکم ورحمه الله بسم الله الرحمن الرحيم سلام عرض می کنم خدمت بینندگان عزیز و فرارسیدن ماه مبارک رمضان را تبریک عرض می کنم چقدر خوب است که هفته قبل وارد بهار طبیعت شدیم و این هفته وارد بهار معنویت گفت سالی که نکوست از بهارش پیدا است ما سال را میلاد امام زمان سلام الله علیه شروع کردیم و با ماه مبارک رمضان هم ادامه می دهیم امیدواریم خدا به حق محمد و آل محمد به ما وتک تک بینندگان توفیق بهره‌ برداری از این ماه شریف را عنایت کند و از همین حالا دعا می کنیم خدا مارا برای شب های قدر هم آماده کند یکی از توصیه ها مرحوم میرزا جواد آقای ملکی تبریزی است در المراقبات فقط از اول ماه مبارک رمضان به فکر شب قدر باشید و از خدا بخواهید توفیق درک لیله القدر را عنایت کند امیدواریم این دعا مستجاب شود

صیرفی: خیلی متشکریم خیلی ممنون از اینکه باز هم خدمت حضرت عالی هستیم خلاصه ای از جلسه قبل را باهم می بینیم بر می گردیم کلاس درس امروز ما سر سفره نهج البلاغه شریف در ماهی که مهمان امیرالمؤمنین هم هستیم ان‌شاءالله استفاده‌ خواهیم کرد

خلاصه جلسه قبل:

نکن آن کاری را که مجبور شوی بخاطر آن پوزش بطلبی* فانه لا یعتذر من خیر* چون از کار خوب که کسی عذرخواهی نمی‌کند وقتی عذرخواهی می کنی خودت اعتراف کردی که کارت کار نادرستی بوده علی علیه السلام به کار گذاران و مسئولان زمان خودش یک انتقاداتی کرده گاهی این انتقاد ها تند هم هست در نهج البلاغه هست که حضرت می فرمایند من هر جا لازم بوده است از شما انتقاد کرده ام و بخاطر انتقادم از شما عذرخواهی هم نمی‌کنم چون کار خوبی کردم مگر کار بدی بوده این وظیفه من بوده از شما انتقاد کنم و لذا نیاز به عذرخواهی هم ندارد

این چهار دلیل چه بود یک دلیل این بود که عذرخواهی نشانه قبول ارتکاب عمل زشت است کاری نکن که مجبور به عذرخواهی شوی

دو عذرخواهی خواه ناخواه نوعی خاری و ذلت نفس در برابر و مومن نمی‌تواند این کار را انجام دهد

سه عذرخواهی در گردن کج کردن نسبت به غیر خدا است برای خدا شریک قائل شدن است موحد واقعی نباید دچار این شرک خفی بشود و چهار تکرار نشانه نفاق است نشانه دو رویی است

....

صیرفی: وقتتان بخیر ۳۰۰۰۰۷۲۰ مسیر ارتباط پیامکی ما و شما است

@yadekhoda_qtv

در فضای مجازی کنار شما عزیزان هستیم آقای دکتر من همیشه در این حدود ۱۰ سالی که برنامه یاد خدا وارد ۱۰ سالگی اش می شویم در عید فطر امسال با مردم نشستیم گفتگو کردیم همواره گشتم بهترین دعایی که پایان برنامه بگم این بود که الهی چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی و ما رستگار و هیچ وقت نتوانستم آن را تغییر دهم یک دعای دیگری بگویم

دکتر اسماعیلی: عوض هم نکنید خیلی خوب است بهترین دعا این است و حسن عاقبت با رستگاری از دنیا رفتن چیز کمی نیست ما مضمونی را در دو آیه قران داریم این دو مضمون عجیب است لحن قرآن هم وقتی در این دعا مورد توجه قرار می‌گیرد عجیب تر می شود در آیه اول می‌فرماید این نکته که الان صحبتش بود این سفارش انبیا بزرگ خدا به فرزندان و خاندانشان بوده* و وصی بها ابراهیم بنیه و یعقوب* حضرت ابراهیم آن پیامبر بزرگ وحضرت یعقوب قرآن نقل می‌کند که وصی وصیت کردند سفارش کردند به فرزندانشان که* یبنی ان الله اصطفی لکم الدین* خدا این دین را دین اسلام را تسلیم حق بودن را برای شما انتخاب کرده است خدا دوست دارد شما مسلمان باشید* فلا تموتن الا و انتم مسلمون فلا تموتن* چند تا تأکید در درونش هست یعنی حتما حتما حتما نمی‌میرید مگر آن زمان که مسلمان هستید یعنی چه در آیه دیگری نه به عنوان سفارش پیامبری به فرزندانش بلکه به سفارش خدا به همه بندگانش که من و شما هم باشیم همین توصیه تکرار شده است می‌فرماید* یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله حق تقاته ولا تموتن الا و انتم مسلمون* حتما حتما حتما نمی‌میرید مگر آن زمان که مسلمان هستید هرچه بودن این آیه غیر از لحن و تاکیداتی که در آن هست به این است که می‌فرماید مرگ خودتان را در موقع مسلمان بودنتان قرار دهید اگر دیدید موقع مرگ مسلمان واقعی نیستید نمی‌میرید عجیب بودن در این است که مگر مرگ دست ما است خود خدا در قرآن گفته است وقتی مرگتان فرا برسد لحظه ای پس و پیش نمی‌شود دست ما نیست وقتی آن که ماموریت دارد برای قبض روح ما می‌آید ما دیگر نمی‌توانیم بگویم میایم یا نمی‌آیم پس چرا خدا در قرآن به همه ما گفته و انبیا او به خاندانشان گفتند که موقع مرگ اگر مسلمان نیستید نمی‌میرید اجازه بدید همین مطلب را با یک تعبیر علمی عرض کنم* فلا تموتن الا و انتم مسلمون* نیست است دیگر دارد ما را نهی می‌کند می‌گوید نمی میرید مگر موقعی که مسلمان باشید نهی مثل امر یک تکلیف است و تکلیف درمورد امور اختیاری و ارادی است اگر چیزی دست من نیست نمی توانند به من امر کنند یا نهی کنند دست من نیست که انجام بدهم دست من نیست که انجام ندهم پس نمی‌شود من را امر و نهی کنند حال چرا اینجا ما نهی از چیزی شدیم که دست خودمان نیست می‌گوید موقع مردن اگر مسلمان نیستید نمی رید فقط فقط و فقط هنگامی تن به مرگ بدهید که مسلمان واقعی بوده باشید یعنی چه؟ عجیب بودنش در این است کاری که به ظاهر در دست ما نیست چطور تکلیف ما شده است؟ می‌فرماید که این نهی در دو آیه شریفه کنایی است بله خود خدا در قرآن فرموده است که اگر مرگ فرا رسد دست شما نیست که بمیرید یا نمیرید اگر دست ما بود که یک احدی تن به مرگ نمی داد می گویند این نهی کنایه از امور مقدماتی و اختیاری آن است یعنی حال که نمی‌توانی نمیرید پس پیشاپیش کاری کنید که به هنگام مرگ حتما مسلمان باشید تسلیم اوامر حق باشید حال چه باید بکنیم که تسلیم اوامر الهی باشیم چکار کنیم که نواهی الهی را اطاعت کنیم چه کنیم خیالمان راحت شود از اینکه هر موقع مرگ فرا برسد ما بنده خدا از این دنیا خارج می شویم جواب این است باید تقوا داشته باشیم در زندگی در این آیه شریفه ام هست اول می‌فرماید *یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله حق تقاته ولا تموتن الا و انتم مسلمون* یعنی مقدمه عاقبت بخیر شدن یعنی مقدمه حسن عاقبت تقوا است آن هم حق تقوا است یعنی خدا ترسی یعنی انسان نگران باشد مخالفت با دستورات آفريدگار خودش یک کسی مارا آفریده است می‌دانیم چقدر مارا دوست دارد می‌دانیم چیزی برای خودش نمی خواهد هر کاری را که گفته است بکن یا نکن فقط منفعت و مصلحت مارا در نظر گرفته است بی معرفتی نیست؟ که ما از اوامر و نواهی او تبعیت نکنیم؟ بی معرفتی است دوری از فطرت انسانیت است و لذا تقوا توصیه خدا قرآن ائمه و پیامبران هست ولی قبل از همه آن ها تقوا خاص فطرت و وجدان درونی خدا است باید تقوا داشته باشیم و یکی از بهترین راه ها جهت کسب تقوا همین روزه ای است که ما شروع کردیم در این ماه توفیق بدهد خدا گرفتنش را و ان‌شاءالله تا آخر پیش برویم

صیرفی: ان‌شاءالله خیلی متشکرم خیلی ممنون هستم بهار قرآن هست و الحمدلله این ماه که آغاز می‌شود ارتباط و انس با قرآن بیشتر می‌شود و ان‌شاءالله این شروع استمرار داشته باشد در تمام سال ما هم همیشه در میانه مسیر برنامه این توفیق را داریم که محضر قرآن کریم مشرف می شویم و الان هم این اتفاق می‌افتد حالا شنیدن و خواندن هر آیه در این ماه ثواب یک ختم قرآن را خواهد داشت محضر قرآن کریم مشرف می شویم با افتخار بسم الله الرحمن الرحيم

.... آقای دکتر خدمت شریف حضرت عالی هستیم

استاد اسماعیلی:خدمت شما هستیم و خدمت نهج البلاغه و خدمت قرآن در همین آیه که تلاوت شد می‌فرماید *کتب علیکم و صیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون* ما روزه را بر شما واجب کردیم بر پیشینیان شما هم واجب کردیم معلوم می‌شود روزه مال ما مسلمان ها نیست فقط قبل از ما هم روزه بوده حالا به شکل و چه اندازه ای آن یک حرف دیگر است ولی اصل روزه بر همه امت ها واجب بوده است یک کسی ممکن است بگوید که برای چه واقعا برای چه واقعا برای چه از صبح تا مغرب چیزی نخوریم چیزی نیاشامیم غیبت نکنیم دست به مال کسی دراز نکنیم و.....جواب در ادامه همین آیه آمده است* لعلکم تتقون* روزه نردبان تقوی است روزه تمرین پارسایی است وقتی شما سی روز تمرین کنید که از مال حلال خودتان نخورید حالا مال حرام را حاضر می شوید بخورید!؟ انسان سی روز از گفتن حرف زشت خودداری کند از خوردن گوشت برادر مرده اش یعنی غیبت اجتناب‌ کند ۳۰ روز مواظب باشد که در سخنش نیش و کنایه ای نباشد دل کسی را نرنجاند ۳۰ روز نسبت به زن و بچه و زیر دستانش مهربانی نشان دهد همه این کار هایی که می‌گویم اعمال ماه رمضان است که در خطبه شعبانیه پیامبر همه یاد ما داده است کل در این ماه چه کار های بکنید با زیر دست ها مهربان باشید به بزرگ تر ها احترام بگذارید زبانتان را کنترل کنید چشم هارا مهار کنید گوش هارا مراقبت کنید شکم را مواظب باشید و...همین چیز هایی که در آن خطبه زیبا شعبانیه آمده است وقتی کسی این ها را تمرین می‌کند خود به خود بعد از سی روز دیگر دست به مال کسی دراز نمی کنند دست به سوی آبرو کسی دراز نمی ‌کند وقتی روز عید فطر فرض کنید روز عید فطر وقتی ما می ‌خواهیم یک لیوان آب بخوریم اول یک تردیدی می کنیم وسط راه می‌ گویم حق دارم این آب را بخورم یا نه؟ این غذایی چیزی می خواهم بخورم تردید می کنم این همان تقوا است تقوا یعنی همین تقوا را گاهی به پرهیز ترجمه می ‌کنند این آدم پرهیزگار باشد هر کاری می ‌خواهد بکند اول تردید کند که من مجاز به این کار هستم یا نیستم در همین خطبه شعبانیه پیامبر کار های زیادی یاد دادند به ما که در رمضان انجام دهیم یکی از پا منبری هایش علی علیه السلام بود علی علیه السلام این خطبه را نقل کرده این سخنرانی پیامبر را بر ما گزارش فرموده است می‌گوید بلند شدم از پیامبر سوال کردم گفتم یا رسول الله *ما افضل الاعمال فی هذا الشهر* خیلی کار های خوب به ما یاد دادید در این ماه انجام دهیم اما بهترین کاری که در این ماه می‌شود انجام داد چه کاری است گل سرسبد اعمال ما در ماه رمضان چیست علی علیه السلام می‌فرماید :و قال یا ابا الحسن پیامبر به من فرمود :افضل الاعمال فی هذا الشهر الورع عن محارم الله عزوجل *بهترین کار این است که در این ماه تمرین کنیم هر کاری که خدا گفته است انجام دهیم فوری انجام دهیم و هر کاری گفته است نکن بدون چون و چرا ترک کنیم آن وقت اگر انسان تقوا داشت مسلمان می‌میرد اگر انسان تقوا داشت به فرمان خدا به وعده خدا دل می‌بندد علی علیه السلام یک توصیه ای دارند که عرض ما را در این جلسه با همین توصیه خاتمه بدهیم خطبه صد و چهارده نهج البلاغه است حضرت می فرمایند خدا یک چیز را برای شما تضمین کرده است ولی یک چیز هم به عهده خودتان گذاشته است چرا این هارا جا به جا می کنید علی علیه السلام می‌فرماید خدا گفته است که کار از شما برکت و روزی از من شما کار کنید برکت زندگیتان و روزی مورد نیازتان را من تضمین می کنم حضرت در خطبه ۱۱۴ نهج البلاغه می‌فرماید ولی ما بندگان خدا این را جا به جا کردیم انگار کار را خدا باید بکند رزق را خودمان باید بدست بیاوریم انقدر که دغدغه روزی روزگار خودمان را داریم دغدغه عمل به دستورات پروردگارمان را نداریم خیال می کنیم کم و زیاد درآمدمان دست خودمان است در حالی که خدا صراحتا بارها در قرآن فرموده است دست من است که بدهم یا ندهم کم بدهم یا زیاد بدهم شما کار بکنید شما تلاش بکنید شما با تقوا کار و تلاش کنید مواظب باشید در کارتان حق کس دیگری را پایمال نکنید مبادا دست به سوی مال مردم دراز کنید بقیه اش با من، من روزی شما را و برکت داشتن روزی شما را من تضمین می کنم حضرت علی علیه السلام فرمودند شما به این وعده خدا دل ببندید خدا کدام وعده را داده و به وعده اش عمل نکرده است که این دومی اش باشد خدا هر وعده ای به ما داده است عمل کرده است* ان الله یا یخلف المیعاد* یک مورد در همه تاریخ وجود ندارد که خدا به وعده خودش عمل نکرده باشد حال هم همانطور است حضرت می فرمایند *قد تکفل لکم بالرزق و امرتم با العمل* خداوند تضمین کرده است معیشت شما را ولی کار را به عهده شما گذاشته است وفلا یکونن المضمون لکم طلبه اولی بکم من المفروض علیکم عمله* این هارا جا به جا نکنیم آن چیزی را که خدا تضمین کرده است خودتان دست و پا نزنید و آن چیزی را که خدا تحمیل کرده است و از شما خواسته است به عهده خدا نگذارید ما به جای اینکه خوب درس بخوانیم و در امتحان نمره خوبی بیاوریم درس خوب نمی‌خوانیم و به پدر مادر می‌گویم دعا کن من نمره خوبی بگیرم دقت می کنید دعا کن من نمره خوبی بگیرم بله اگر آدم خوب درس بخواند و تلاش کند و دعا کند این خیلی خوب است ولی اینکه من درس نخوانم با دعا بخواهم نمره بیاورم این ظلم است نمی‌شود این ظلم را به خدا نسبت داد که خدا بخاطر این دعا کاری کند آن که درس خوانده است نمره نیاورد و من که درس نخوانده ام و تنبلی کرده ام بیاورم حضرت علی علیه السلام می‌فرماید تسلیم اوامر و نواهی الهی باشید

صیرفی: خیلی متشکرم خیلی ممنونم از لطف و آقایی و بزرگواری حضرت عالی از همراهی شما بینندگان خوبمان مهمانان خوب مان خدا هم کمال تشکر سپاس را دارم آرزو قبولی طاعات و عبادات همه شما سروران ارجمند را دارم آقای دکتر از لطفتان ممنونیم از قبول دعوتی که فرمودید خدارا به وجاهت امام زمان عج قسم میدهیم و دعا می کنیم الهی چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی و ما رستگار