یاد خدا 6 تیر 1401
درس های ماندگار از نهج البلاغه با حضور دکتر اسماعیلی (متن و صوت برنامه یاد خدا 6 تیر 1401)
بسم الله الرحمن الرحيم صیرفی :الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن قلوب ای نور جلیل ذکر خفی ادرکنی ای دست خدای ازلی ادرکنی دستم تهی و لطف تو بی پایان است یا حضرت مرتضی علی ادرکنی
سلام خدا بر پیامبر رحمت و خاندان مطهر و پاکشان اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم سلام خدا بر امیرالمؤمنین علی و سلام خدا بر امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف سلام خدا به شما اهالی ارجمند یاد خدا وقتتان بخیر خیلی خوش آمدید خدارا شکر می کنم باز هم توفیق شد بر سر پر رزق نهج‌البلاغه شریف با ذکر و یاد خدا محضر شما همنشین و مهمان باشم اسم نهج‌البلاغه که می آید در برنامه یاد خدا متوجه می شویم مهمان استاد و کارشناس عزیزمان معلم محترم حوزه و دانشگاه عضو محترم مجلس خبرگان رهبری جناب آقای دکتر محسن اسماعیلی عزیز هستیم آقای دکتر سلام علیکم خیلی خوش آمدید
استاد اسماعیلی: سلام علیکم ورحمت الله ممنونم از شما به بینندگان عزیز هم سلام عرض می‌کنم بسم الله می‌گویم و از خدا می خواهم این فرصتی را که در اختیار ما قرار گذاشته است و خودش یک نعمت است که بتوانیم هفته ای یک بار از سفره نعمت و حکمت و دانش امیرالمومنین بهره برداری کنیم از خدا می خواهیم از این نعمت به بهترین شکل استفاده کنیم آن را بلا استفاده نگذاریم و اثر نعمت انشالله در قلب و زبان و عمل من و بینندگان عزیز شما آشکار بشود انشالله
صیرفی: خیلی خیلی ممنون از تشریف فرمایی تان قبول دعوت و زحمتی که فرمودید با افتخار محضر شریفتان هستیم چند هفته‌ای است که داریم درباره نعمت می شنویم از نسخ و کیمیای سخن حضرت امیر علیه السلام در ارتباط با نعمت فیض می‌بریم و استفاده می کنیم و انشاالله به کار می بریم امیدوار هستم که همه ما در این چند هفته هرچه را که یاد گرفته ایم در عمل به آن پایبند بوده باشیم الان هم همین طور وظیفه بر ما ایجاد می کند
وقتی که می شنویم کلیدهای راهگشای حضرت امیر علیه السلام را ببینیم چه گفتند و چه فرمودند و چه یاد گرفته ایم جلسه قبل با یک خلاصه ای با آمادگی بیشتری کلاس را انشاالله شروع می کنیم بفرمایید خواهش می کنم
خلاصه جلسه قبل:
همین الان در حالی که پول داری در گاوصندوقت نمی دانم در حساب بانکی ات اینها همه پول بلا استفاده است فقیرانه زندگی می کنی از ترس اینکه فقیر نشی واقعاً از تو تعجب می کنم پولش را مصرف نمی کند بیشتر ثروتمند بشود خوب تو ثروت را داری از دست می دهی ثروتی که به درد زندگی انسان نخورد ثروت نیست.
ببینید چه نصیحت جالبی در این آیه به قارون کرده است اول می فرماید: *و ابتغ فیما آتاک الله الدار الاخره* در این مالی که خدا به تو داده است در راه آباد کردن آخرت از از آن چه کار کن ؟ استفاده کن استفاده از مال برای آباد کردن آخرت فقط به این نیست که همه را بدهیم به دیگران همه را انفاق کنیم نه این نیست. قرآن این را هم به ما اجازه نداده است که هرچه داریم انفاق کنیم زن و بچه خودمان را نزدیکان خودمان را فراموش کنیم
....
صیرفی: ۳۰۰۰۰۷۲۰ شماره ای است که می توانید همین الان تلفن همراه را بردارید بزرگواری کنید انتقادی پیشنهادی سوالی حلقه مفقوده ای اگر راجع به برنامه به ذهنتان رسید پیامک بفرمایید شماره تلفن ۱۶۹ منتظر تماس های شما هستند تا نظر شما راجع به برنامه یاد خدا بشنوند در فضای مجازی هم با آدرس:
@yadekhoda_qtv
خلاصه های ناب برنامه آرشیو های صوتی تصویری و نوشتاری برنامه موجود هست می توانید ملاحظه بفرمایید در بازنشر قرار دادن و در به اشتراک گذاشتن شما هم سهیم باشید این صدقه جاریه است در فضای مجازی امروز که سراسر اخبار منفی سراسر لهو لعب چقدر قشنگ میشود این یکی دو دقیقه های یاد خدا که غفلت زدا است که نور است مسیر را نشان می دهد برای یکدیگر به اشتراک و هدیه بفرستیم آقای دکتر جلسه اولی که درباره نعمت صحبت کردیم ۴ هفته پیش بود فرمودید که استصلاح کنیم خوب استفاده کنیم جلسه دوم فرمودید که خراب و ضایع اش نکنیم جلسه سوم فرمودید که اظهار کنیم *فاما بنعمه ربک فحدث* کلی سوال در ذهنم هست و می‌خواهم از شما بپرسم که نوبت به خراب کردن نعمت است یا نه؟
استاد اسماعیلی: بله من به دلیل اینکه در این سه جلسه فقط مثال از نعمت های مادی زده ام به نظرم رسید یک نکته ای را از نهج البلاغه فراموش نکنم آن را هم عرض کنم من مثالهای زیادی زدم از مال از جمال از مقام از آبرو این نعمت های مادی که همه آنها داده خدا است الحمدلله رب العالمین از اینها مثال زدم چون ما اینها را خوب می فهمیم اما معنایش این نیست که نعمتهای خداوند همه اینها است امیر المومنین سلام الله علیه در نهج البلاغه چندین جا هشدار داده‌اند و تذکر داده‌اند یادآوری کرده اند که مبادا نعمت های خدا را فقط در نعمت های مادی محصور و محدود ببینیم نعمت های بزرگتر که نعمت های معنوی هستند را مبادا فراموش کنیم این نشانه کوته نظری است انسان فقط به این چیزها توجه کند کوته نظری را پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم تعبیر کرده‌اند استفاده کردند حضرت فرمود* من لم یرلله عزوجل علیه نعمه الا فی مطعمن او مشربن او ملبس* هر کسی از نعمت های خدا فقط خوردنی هایش را ببیند فقط پوشیدنی هایش را ببیند فقط نوشیدنی هایش را ببیند فقط مادیات پیامبر فرمود فقد قصر عمله و دنا عذابه* مطمئن باش این کوته نظر است و کوتاه عمل هم خواهد شد اصلاً از آن نعمت های معنوی متوجه نمی شود که بخواهد استفاده کند و اگر کسی از نعمت های معنوی خدا استفاده نکند آنها را تباه کند اثر آن نعمت های معنوی که در زندگی اش دیده نشود* دنا عذابه* عذابش نزدیک شده است اینها را نمی گذارند برای قیامت گفت همین دنیا عذاب می شوند و لذا انسان باید حواسش باشد نعمت های معنوی نادیده گرفته نشود حال من به عنوان نمونه حکمت ۳۸۸ نهج البلاغه را عرض کنم از علی علیه السلام فرمودند* الا و من البلاء فاقه* یکی از بدبختی ها یکی از مشکلات و گرفتاری ها فقر و نادانی است انشاالله خدا فقر را از جامعه ما ریشه کند فقر را از جامعه بشری ریشه کن کند نبینیم کسی محتاج شده است گرفتاری است یک بلایی است ولی از این بدتر هم هست *و اشدو من الفاقه مرض البدن* بدتر از فقر و ناداری بیماری جسمی است بعضی ها که بیمار می‌شوند ببینید از آنها بپرسید حاضر است هرچه دارد بدهد یک ساعت دردش تسکین پیدا کند پ فرمود *و اشد من المرض البدن مرض القلب* بدتر از بیماری جسمی بیماری روحی است حسادت است سخن چینی است کینه است تکبر است امثال اینها ببینید حضرت از کجا شروع کرد میفرماید بلا و نعمت و گرفتاری و بدبختی اولینش نداری است آخرینش بد حالی معنوی این مصیبت است آن طرفش هم فرمود* الا و ان من النعم سعه المال *الا یعنی حواست باشد آن را گفته ام این را هم حواستان باشد یادتان نرود که گشاده دست بودن بی نیاز بودن این از نعمت های خداوند است یادتان نرود *و افضل من سعه المال صحه البدن* بالاتر از گشاد دستی و بی نیازی صحت و سلامت جسمی است که این باز نعمت مادی است الحمدلله چهار ستون بدنش سالم است خدا را شکر کنیم واقعا برای این که می بینیم برای این که می شنویم برای این که راه میرویم برای اینکه صحبت می کنیم همه اینها نعمت خداوند است و بعد فرمود* و افضل من صحه البدن تقوی القلب* رفت سراغ نعمت های معنوی همانطور که آنجا از نقمت های مادی شروع کرد به نقمت های معنوی رسید اینجا هم از نعمت های مادی حضرت شروع میکنند به نعمت های معنوی می رسند می فرمایند و بالاتر از صحت بدن و سلامتی جسم سلامتی قلب است دل بی کینه داشتن، چه نعمتی است این که دل انسان حسود نباشد دل آدم جوری نباشد که همه را رقیب خود احساس کند این خودش یک نعمت است و نعمتی یادمان نرود این فرمایش پیامبر را فرمود اگر کسی این نعمت ها را نعمت نمی بیند* دنا عذابه* غذا بهش نزدیک شده است بدبختی از همین جا یقه اش را گرفته است" با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی بگذار تا بمیرد در رنج خودپرستی" بعضی‌ها می‌گویند بگذار تا بماند کسی که فقط خود پرست است فقط نعمت های مادی را می بیند علی علیه السلام در جاهای متعددی از نهج البلاغه این یادآوری را به ما کردند اولاً نعمت ها را فراموش نکنید در روز فرصت هایی برای خودتان تعیین کنید حتماً من و بینندگان عزیز در روز وقت هایی را تعیین کنیم که در آن وقت ها یاد نعمتها بیفتیم بهترین وقتش را عرض کنم کی است؟ بعد از نماز سجده شکر پیشانی بگذاریم بر روی خاک بگوییم :خدایا خیلی به من نعمت دادی و من نمی دانم این ها چقدر است به خاطر همه آنها شکر
صیرفی: یکی از دوستان خوبم آدم خوش ذوقی است می‌گفت من تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها را که می‌گویم این ۳۳ تا حمدی که می گویم معمولش این است هر یک دانه اش را که می گویم با خودم می گویم برای این نعمت برای نعمت الحمدلله فرزند فرزند صالح الحمدالله سلامتی الحمدالله دستم جلوی کسی دراز نیست
استاد اسماعیلی: منتها عرض من این بود همه اش ها نیست همه آنها نعمت های دنیایی نیست نعمت های معنوی را هم نباید فراموش کنیم فرصت یعنی جمله ای بخوانم
صیرفی: با افتخار
استاد اسماعیلی:ببینید در خطبه ۱۰۹ نهج البلاغه علی علیه السلام می فرماید* سبحانک ما اعظم شانک* خیلی خوب است ما وقت بگذاریم و گهگاهی این جملات را بخوانیم ترجمه اش را ببینیم خیلی روح انسان بزرگ می شود پرواز می کند خدایا تو چقدر خوب هستی تو چقدر بزرگ هستی بزرگترین خوبی ها بزرگترین جایگاه برای تو است دیگران که هستند دیگران چه هستند* سبحانک ما اعظم ما نری من خلقک* خدایا تو چقدر پاک هستی چقدر دوست داشتنی هستی به خاطر این چیزهایی که آفریدی، غرق در نعمتیم و خودمان نمی‌دانیم مانند ماهی که در آب است و نمی داند مگر بیرون بیفتد قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید بعد از حضرت اینگونه با خدا سخن می گوید و راز و نیاز می کند وقتی جمله را می فرماید* و ما اسبغ نعمک فی الدنیا* هیچ چیزی در دنیا برای من کم من گذاشتی آقای صیرفی ما چه چیزی در این دنیا کم داریم ؟اگر زیاده خواه نباشیم اگر حریص نباشیم چه کم داریم* ما اسبغ نعمت فی الدنیا * نعمت فی الدنیا یعنی نعمت های مادی ت هیچ نعمت مادی کم ندارم این جمله را فرمود برای این قسمت این را خواندم *و ما اصغرها فی نعم الاخرة*البته همه نعمت های دنیا که اندازه ندارد چقدر کوچک است در برابر نعمت های آخرت و نعمت های معنوی قدر آن ها را هم بدانیم
صیرفی:چه بسا کسی بتواند همنشین اهل بیت باشد در آخرت در جوار امن الهی محضر قرآن کریم مشرف می شویم جان و دل مان را ببریم محضر قرآن شفا بگیریم و برگردیم بسم الله الرحمن الرحیم
….
محضر سوره مبارکه لقمان رسیدیم با افتخار بخش پایانی صحبتهای حضرتعالی را استفاده می کنیم
استاد اسماعیلی: در این آیه می فرماید اسبغ علیکم نعمک ظاهره و باطنه* اسبغ علیکم نعمک* با،(سین و غ) اسبغ علیکم نعمک *یعنی سنگ تمام گذاشته است برای شما اسباغ نعمت یعنی سنگ تمام گذاشتن هرچه از دستت بر بیاید برای کسی انجام بدهی به آن می‌گویند اسباغ، چه کاری از دست خدا بر نمیاد؟ همه چی از دستش بر می آید و همه کار برای ما کرده است الان ممکن است کسی بگوید نه من چیزهایی خدا به من نداده است مثلاً به من علم نداده است اولاً خدا نداده است یا تو نخواستی ودنبال آن نرفتیم زود نیندازیم گردن خداوند چیزهایی را که نداریم ما نخواستیم دنبالش نرفتیم و تلاش نکرده ایم یا خدا نخواسته و نداده است اولاً دوماً خیلی چیزها را که ما میخواهیم و تلاش می کنیم به نفع ما نیست و چون خداوند این را می داند بازهم از روی لطف و رحمتش به ما نداده است و لذا این جمله خیلی مهمی است علی علیه السلام می‌گوید خدایا شکر به خاطر چیزهایی که دادی و خدایا شکر بابت چیزهایی که ندادی خدایا شکرت بابت چیزهایی که از من گرفته ای اینگونه خدا را شکر کرده ایم می گوید چون هرچه داده ای به نفع من عمل کرده ای هرچند نداده‌ای باز به نفع من عمل کردی و هر چی گرفته بودی باز حتماً خیر در آن دیده ای و لذا خدایا من تو را سپاسگزارم ممنون هستم هم به خاطر چیزهایی که داده ای هم به خاطر چیزهایی که نداده اید و هم به خاطر چیزهایی که از من گرفته ای باید با خدا اینگونه صحبت بکنیم در روایات داریم که اگر خیلی دعا می کنید که خدا یا فلان چیز را به من بده خدا به تو نمیدهد اولاً یقین داشته باش به نفع تو نیست این را معمولاً شنیده ایم ثانیاً هم دارد که آن را معمولاً نمی شنویم یقین داشته باش که خدا بهتر از آن را به تو می دهد ممکن است بگویم خدایا این را به من بده خدا این را مصلحت من نبیند از آن بهتر را به من بدهد
صیرفی: خدا رحمت کند استاد فاطمی نیا را خیلی معروف بود این جمله را من بارها از ایشان شنیدم می گوید دعا که می کنی خدایا به دامنت میریزد یا به حسابت می ریزد می‌گفتند به حساب خیلی بیشتر میشود اگر بریزد
استاد اسماعیلی: بله همین طور است رضوان الله علیه نگاه هایمان را کمی باید بزرگتر کنیم فرمود* اسبغ علیکم نعمک*
هیچ چیزی کم نگذاشته است* ظاهراً و باطن* چه در نعمت های ظاهری و چه در نعمت های باطنی که بعضی ها گفته اند معنیش نعمت های معنوی است خداوند در مادیات کم گذاشته است ند معنویات نه در ظاهر نه در باطن حالا اگر ما نمی بینیم باید چشم های خودمان را بشوییم جور دیگر باید ببینیم چه عرض کنم دیگر هرچه داریم از نهج البلاغه داریم در خطبه ۲۲۴ نهج البلاغه حضرت می فرماید: مَا لِعَلِیٍّ وَ لِنَعِیمٍ یَفْنَی وَ لَذَّةٍ * لِعَلِیٍّ وَ لِنَعِیمٍ یَفْنَی وَ لَذَّةٍ لَا تَبْقَی*علی کجا و نعمت های مادی از دست رفتنی علی کجا؟ علی کجا و لذت های زودگذر شان علی بالاتر از این است که دل به این نعمت های مادی و زودگذر ببندد نعمت های مادی است کدام نعمت ها از بین میرود نعمت های مادی نعمت های معنوی که از بین نمی رود با نعمت های مادی من چه کار دارم با لذت هایی که باقی می ماند و زود گذر است چه کار دارم* نعوذ بالله من سبات العقل و قبح الزلل و به نستعین* به خدا پناه می برم از سبات عقل ،سبات در قران داریم شب برای سبات یعنی چه یعنی غفلت علی علیه السلام می فرماید به خدا پناه می برم که عقل بخوابد که عقلم تعطیل بشود این تعطیلی عقل است این غفلت و خواب است انسان فقط مادیات را ببیند دل به اینها ببندد از معنویات غافل شود به فکر فردا نباشد ، به خدا پناه می برم وقتی که اغلب به خواب برود وقتی عقل به خواب برود نتیجه اش این است که انسان دچار لغزش های زشت می شود فقط مادی می بیند مادی فکر می‌کند و مادی عمل می کند معلوم است دیگر "قبح الزلل" از لغزش های زشت در امان نخواهد بود و بعد فرمود "و به نستعین" از خدا کمک می خواهم که اینگونه نباشم ،خدایا از تو میخواهیم از تو کمک میخواهیم به تو التماس می کنیم که چشم ما را باز کنی نعمت ها را فقط نعمت های مادی نبینیم لذت ها را فقط لذت های دنیوی نبینیم عقلمان به خواب نرود و دچار لغزش های زشت نشویم
صیرفی خیلی متشکرم خیلی ممنونم از لطف و آقایی و بزرگواری تان از همراهی شما کمال تشکر و سپاسگزاری را دارم خدا را به وجاهت حضرت امیر قسم می دهم و دعا می کنم الهی چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار
