یاد خدا 6 دی 1400

درس های ماندگار از نهج البلاغه با حضور دکتر اسماعیلی (متن برنامه 6 دی 1400)

صیرفی :الذین آمنوا وتطمئن قلوبهم بذکرالله الا بذکرالله تطمئن قلوب

ای نور جلی ذکر جلی ادرکنی "ای دست خدای ازلی ادرکنی

دستم تهی و لطف و تو بی پایان است "یا حضرت مرتضی علی ادرکنی

سلام خدا بر پیامبر رحمت وخاندان مطهر وپاکشان اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم سلام خدا برامام مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف وسلام خدا به شما اهالی ارجمند یاد خدا وقتتان بخیرخیلی خوش آمدید خدا را شکرمی کنم توفیق دارم با یاد خدا خدا همنشین شما باشم والحمدالله این لحظات عمرمان خداوند یاد وذکر خود را روزی کرده است سرور ارجمندم در این برنامه عضو محترم خبرگان رهبری و عضو هیئت علمی دانشگاه و عزیز دل جناب دکتر اسماعیلی قدم بر چشم ما گذاشتند .

آقای دکترسلام علیکم خیلی خوش آمدید.

استادغفاری:سلام علیکم ورحمه الله وبرکاته خدمت بینندگان و آرزو می کنم که ایام عمرشان پربرکت باشد حوائج و نیازهاشان برآورده باشد دلشان شاد باشد روحشان امیدوار باشد و ان شاالله با دل خوش در کنار خانوادهایشان زندگی گرم و صمیمانه داشته باشند به برکت خاندانی که مرد آن امیر مومنین و همسر فاطمه زهرا (س)و فرزندانشان حسن وحسین الگوی این خانواده است ان شالله خانواده ها به یاد این خانواده گرم و پربرکت باشد .

صیرفی :خیلی متشکریم ما خدمت دکتر اسماعیلی که مشرف می شویم با افتخار بر سر سفره نهج البلاغه روزی داریم و الحمدالله رب العالمین درسهای ماندگاری که آقای دکتر در کتاب خودشان آورده اند و درسهای عبرت آموزی که در دو جلدی که تا به حال چاپ شده در خصوص این موضوع است و جلد سوم در دست نگارش هست .

ما جلسه ای که گذشت راجع به سنت الله صحبت کردیم راجع به اینکه قوانین عالم پا برجا است و فرقی برای افراد مختلف درطول تاریخ هرکس خوب عمل کند نتیجه او عاقبت بخیری است و هر که بد عمل کند عاقبت به شر خواهد شد خیلی نکات ارزشمند و جذابی شنیدیم از آقای دکتر عزیز .

خلاصه ای از جلسه گذشته را مرور کنیم ودعوت می کنم در ادامه با ما همراه باشید یک هدیه و کلید ازآقای دکتر دریافت خواهیم کرد

خلاصه جلسه گذشته :گفته شده است که شانس و تصادف درعالم هستی وجود ندارد همه چیز با حساب و کتاب است حتی اینکه من راه می روم و پایم به یک آجر برخورد می کند و کمی درد می گیرد این حساب و کتاب دارد و قانونی پشت آن است هیچ اتفاق خوب و بدی در زندگی هیچ بشری و در زندگی هیچ ملتی اتفاق نمی افتد مگر اینکه بر اساس یک قانون باشد اگر تاریخ قانونمند نبود اگه حساب و کتاب نداشت اصلا تاریخ به چه درد می خورد قرآن می فرماید این مسئله درهمه کتاب انبیا تکرار شده همه پیامبرانی که آمدند و با خود کتاب آسمانی آوردند این مطلب را به بشر گفتند ما نشنیدیم گفتند "وان لیس للانسان الا ما سعی و ان سعیه سوف یری "برای انسان هیچ اتفاقی نمی افتد مگر بر اساس همان کارهایی که کرده است. هرچه کرده است همان هست چیز عجیب و غریبی نیست .

صیرفی :این خلاصه ای از جلسه قبل بود اگر علاقمند بودید جلسات را بصورت کامل ببینید همه در آرشیو سایت قرآن قرار دارد .در فضای مجازی هم صفحه یاد خدا را دنبال کنید همه ویدئو کلیپ های مورد پسندتان را به اشتراک بگذارید سهیم باشید ودر نشر معارف ناب محمد و آل محمد(ص) آقای دکتر این روزها شاید بینندگان بی نظیر که در این روزگاردغدغه دین دارد .

این دنیا جلوه های مختلفش را نشان می دهد وخیلی سراسر عالم درگیر ظواهر دنیا هستند واقعیت این است آقای دکتر اگر با دنیا آشنا بشویم و بدانیم اول و آخر دنیا چیست و به آن احاطه داشته باشیم تکلیف روشن می شود فکر می کنم یکی ازدلایلی که ما دیر به خود می آییم .استادی داشتیم که می گفتند لحظات آخر عمر پیرمردی بر سر بالینش رسیدم ودیدم که مثلا محتضر را توصیه می کنند به گفتند اعتقادات و یک بار دیگر با وی مرور می کنند ایشان می گفتند هرچه که سعی کردیم آخرین جمله آن پیر مرد محتضر این شد که بچه ها این پرده را بکشید که آفتاب فرش را از بین نبرد و از دنیا رفت و این را یکی از بزرگان نقل کردند تعریف او از این دنیا تعریف عجیب و غریب بوده است و ما از طرفی میبینیم که امام مجتبی را که بارها زندگیشان را می بخشند و هدیه می کنند از شما می خواهیم تعریف درستی از دنیا به اندازه وسع ما بیان بفرمایید.

استاد اسماعیلی :از بیانات امیر مومنان این برداشت می شود که سرچشمه بد بختی بشر فریفته شدن به وضع موجود است اینکه گول وضع موجود را بخورد همه چیز ابدی است اگر جوان است تصور می کند همیشه جوان می ماند اگر سلامت است فکر می کند بیمار نمی شود اگه پولدار است فکر می کند همیشه پا برجاست نمی دانم این چه دردی است که من و امثال من گرفتار آن هستیم که خیال می کنیم این دنیا وفا نکرد ولی برای من یک نفر وفا می کند و درون دل اکثر کسانی که مثل من هستند همین است خجالت می کشیم بیان کنیم ولی با عمل هایمان این باور را فریاد می زنیم که دنیا بی وفاست ولی برای شما ،نه برای من. همه کودکان نوجوان شدند همه نوجوانان جوان شدند همه جوان ها پیر شدند همه پیرها از دنیا رفتند ،به جز من .همه سالم ها همه تنومند ها و قهرمان ها بلاخره یک روز زمین خوردند برای من یک نفر اتفاق نمی افتد. همه پولدارها و صاحب مقام ها همه خوشنام ها همه زندگیشان تغییر کرد زندگی من تغییر نمی کند این حالت که قرآن و نهج البلاغه نام آن را غرور نهاده یعنی فریفته شدن باعث بیماری می شود به نام غفلت که در روایات "ام الامراض "است ریشه همه بیماری های روحی انسان همین غفلت است اگر ما بخواهیم در کوتاه ترین عبارت بگوییم دنیا با قبل از ما چه کرده و با ما چه می کند باید چه بگوییم ؟واقعیت این است که جواب را نه من می دانم نه شما. فقط از علی (ع) بر می آید که استاد بی بدیل سخن است ،امیر بیان است .مقدمه ای یک خطی از ایشان می خوانم بعد در دو کلمه فقط دو کلمه ،ایشان دنیا را چگونه معرفی کرده اند همین اگر یاد ما بماند کافی است این مقدمات بود برای رسیدن به این دوکلمه حضرت در نهج البلاغه نامه 69 فرمودند "اعتبر بما مضی من الدنیا لما بقی منها " چند قرن از تاریخ بشر گذشته است ؟نمی دانم .حضرت فرمود ازاین قرن های متعدد درس عبرت بگیر برای آینده کوتاه خودت .مگر من چند سال زنده ام ؟چند سال ؟برای این هزار سالی که من زنده ام بر فرض چند هزار سال تاریخ باید به من درس داده باشد که کافی باشد که بتوانم دنیا را بشناسم حضرت فرمود از این قرون پی در پی که بر بشر گذشته است درس بگیر برای مدت کوتاهی که می خواهی زندگی کنی می گویند مثلا آن زمان با حال فرق می کند ،نه فرقی نمی کند "فان بعضها یشبه بعضا "قطعه های تاریخ مثل هم است همین که گفتیم قانون ها ثابت است آخر دنیا برمی گردد به آخر دنیا ،این همان ضرب المثل تاریخ تکرار می شود .یک سیری طی می شود که مثل دایره است . هرچه می گذرد دوباره برمی گردد به جای اول .ممکن است ما به علی (ع)عرض کنیم آقا ما نه توان داریم و نه بلدیم که برویم چند هزار تاریخ بشر را بخوانیم وببینیم درس آن برای ما چه هست ودنیا چگونه است .می شود شما برای ما بفرمایید حضرت علی (ع )در جای دیگر می فرماید این طور نبوده که از اول خلقت در این دنیا زندگی کرده باشم تا حال ،من هم مثل شما هستم یک زمانی به این دنیا آمده ام و یک زمان هم از دنیا می روم ولی آنقدر با تاریخ بشر آشنا هستند گویی با همه زندگی کرده اند گویی که با تمام عصرها آشنا هستند .

خلاصه به ما بفرمایید دنیا چگونه است حضرت فرمودند دو کلمه "و کلها حائل مفارق "دنیا چیست حضرت فرمودند کل دنیا همین دو کلمه است بینددگان عزیز "حائل و مفارق "دنیا دو چیز است یکی اینکه حائل است یعنی از یک حال به حال دگرگون شونده است ثابت نمی ماند دوم اینکه قهر میکند و میرود جدا می شود.حائل به معنای متغیر امروز سلامت و فردا بیمار امروز پولداری فردا بی پول می شوی و برعکس ،نه اینکه فقط سد باشد امروز مریض هستی فردا بهبود می یابی چرا اینقدر ناامیدی چرا این قدر پژمرده هستی دنیا در حال تغییر است "حول حالنا" می خوانیم از همین کلمه است "حائل" یعنی حال دنیا ثابت نیست، حال دنیا دگرگون شونده است "حائل مفارق" جدا شونده است حضرت علی در روایات مختلف این دو را معنا کرده اول اینکه دنیا "حائل" است صبح می گویند زنده باد بعد ظهر می گویند مرده باد فقط گول نخورید افرادی دنبال تو بودند تصور کنی که خبری هست کسانی را زنده باد می گفتند جان به فدایش می کردند صبح شب شد ،همه چیز برگشت و بالعکس.

حال دنیا عوض شدنی است اینقدر ثروت داشته اند و زلزله ، آتش سوزی اتفاق افتاد و همه آن ثروت نابود شد حالا حتما نیاز به این حوادث نیست گاهی کلاه برداری می کنند و انسان با خاک یکسان می شود شخص عمری را با آبرو در بازار زندگی کرده است حلال و حرام را رعایت کرده است یک نفر پیدا می شود و همه هستی او را از بین می برد و زمین گیر می شود .حضرت می فرماید از یاد نبرید که دنیا به یک منوال باقی نمی ماند اگر خوش هستید به این حال مغرور نشوید و اگر ناخوش هستید از این ناخوشی نا امید نشوید ،پژمرده نشوید، گوشه گیر نشوید، باز تغییر می کند.

"ان مع العسر یسرا"هر دو طرف هست آن قدر افراد بودند از نظر زور بازو و قدرت به قول معروف کوه را از جا می کندند یک ویروس که گفته اند اگه این ویروس را درکل عالم جمع کنیم به اندازه یک قاشق چایخوری نمی شود، ببینید چه کرده است گاهی یک پشه یک قهرمان را از پا در می آورد حضرت می فرماید مغرور نشوید و به این فکر کنید که فردایی هم هست ما نمی دانیم که فردا چگونه است زیبا هستی به آن نناز که یک بیماری آبله یا آب جوش همه را از بین می برد . خیلی بد است انسان مغرور بشود به داشته های خود یا مایوس بشود از نداشته هایش .

از داشته هایت خیلی به خود مغرور نشو ونه از نداشته ات آه و ناله و شکایت نکن عوض می شود اوضاع . این معرفی دنیا است "حائل "عوض می شود بعد حضرت می فرماید "مفارق "یکی اینکه متغییر است و جا به جا می شود و حتی اگر جابه جا نشد از تو جدا می شود به حساب دیگران منتقل می شود آتش هم نگیرد کلاه بر سر انسان نگذارند و ...امیر مومنان می فرماید قطعا دنیا به شما پشت می کند بر فرض که پشت نکند شما به دنیا پشت می کنی فرض کن دنیا ماندگار است مگر ما ماندگار هستیم ما تمام می شویم خیلی معرفی زیبا و کوتاهی است "کلها حائل مفارق"بشر اگر یک جمله امیر مومنین را بخار بسپرد مشکل حل می شود.

صیرفی :محضر قرآن مشرف می شویم و باز می گردیم ادامه گفتگو را پیش میگیریم .(سوره دخان )آیاتی تقدیم حضور شما شد که مرتبط با بحث این جلسه است از آقای دکتر سوال کردیم که خلاصه سوال این شد که دنیا را در کوتاه ترین جمله به ما معرفی کنند فرمودید این کار فقط از امیر بر می آید استادمان فرمود قرآن را همه می فهمند اما همه قرآن را فقط اهل بیت علیهما سلام ،درک می کنند به فرموده حضرت امیر "کلها حائل مفارق "

استاد اسماعیلی:قرآن قصه موسی و فرعون را بیان می کند موسی رفت فرعون هم رفت پیروان حضرت موسی رفتند فرعونیان هم رفتند حالا ما هم به همین منوال هستیم "حائل مفارق"اوضاعشان عوض شد و رفتند جدا شدند قرآن بعد از اینکه احوال آنان را بیان می کند " کم ترکوا من جنات و عیون و زروع "چقدر باغ و ویلا داشتند گذاشتند و رفتند چقدر چشمه و اب و آبادانی به اسم ایشان بود ولی به آنان وفا نکرد ،چه سرزمین های وسیعی کشت داشتند ولی کشتند و نخوردند "کم ترکوا من جنات و عیون و زروع و مقام کریم" چه جایگاه های با قیمتی داشتند آنها بر جای مانده ولی صاحبان آن رفتند حالا "مقام کریم" مفسرین بسیار بحث کرده اند .

بعضی می گویند یعنی کاخ های سر به فلک کشیده و مجلل داشته اند و رفتند و بعضی می فرمایند "مقام کریم "یعنی بالای مجلس می نشستند تا وارد مجلس می شدند دعوت می شدند به بالای مجلس ،از دست رفت ،یعنی می نشستند سخنران از آن ها تعریف می کرد ،دیده اید یک مجلس ترحیم می رویم سخنران می گوید مقدم فلان شخص را گرامی می داریم فرد بادی به غبغب می اندازد چقدر ما کوچک هستیم اسم ما در بلندگوی در یک مجلس ترحیم برده می شود خود را گم می کنیم و اگر نام نبرند هم ناراحت می شویم .قرآن می فرماید" کم ترکوا جنات و عیون وزروع و مقام کریم و نعمه کانوا فیها فاکهین "غرق در خوشی بودند "کذلک و اورثناها قوما آخرین "ارث رسید به بقیه "مفارق "این آن چیزی است که امیر مومنان از ما می خواهد می گوید دنیا این است یادتان نرود.

امیر مومنان در خطبه 182 فرمود "وان لکم فی القرون سالفه لعبره"در نسل های قبلی برای شما پندهای فراوانی نهفته است.

"این العمالقه وابناء العمالقه "کجا هستند "عمالقه "عمالقه، گروهی بودند حمله کردند مصر را گرفتند و500سال برمصر حکمرانی کردند ،عاقبت کجا رفتند "این فراعنه و ابناء فراعنه "حضرت می فرماید: کجاست فرعون ،قوم فرعون و اطرافیانش کجا هستند "این اصحاب مدائن الرس الذین قتلوا النبیین و اطفووا سنن المرسلین و احیوا سنن الجبارین "کجا هستند آنان که پیامبران را می کشتند با تعالیم پیامبران مبارزه می کردند موجب تقویت ستمگران بودند "این الذین ساروا بالجیوش"کجا هستند آنان که وقتی در خیابان راه می رفتند کلی آم پشت سرشان حرکت می کرد "وهزموا بالالوف "هزاران نفر را نابود کردند.

"وعسکروا العساکر"لشکرهایی به دنبال خود به را می انداختند ،اینان کجا هستند؟هم وضعشان عوض شد و هم دنیا ازآنها خداحافظی کرد در داستان های آنان برای شما پند های فراوان است بدانید"کلها حائل مفارق "

صیرفی :خیلی متشکرم ،اگر علاقمند بودید این سه لغت را کنار هم بنویسید این کلام نورانی حضرت امیرهست ،تعریف مختصر از دنیا،می توانیم این کلام را اگر مسئول هستیم روی میز،اگر مادر هستیم روی یخچال منزل نصب کنیم ،هر پست و جایگاهی که داریم بنوسیم "الدنیا حائل مفارق"دنیا متغیر است و خداحافظی می کند .

الهی به وجاهت امیر مومنان علی (ع) چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار.